Charakterystyka majątku szkoły

Szkoły i placówki oświatowe gospodarują specyficznym majątkiem, zarówno ze względu na fakt, że są podmiotami sektora finansów publicznych, jak i ze względu na charakter swojej działalności. Na podstawie szczególnych przepisów i zasad zarządza się w szkołach środkami trwałymi, wartościami niematerialnymi i prawnymi czy pozostałymi środkami trwałymi. Część majątku generuje problemy charakterystyczne tylko dla szkół, ponieważ jego składniki, takie jak np. pomoce dydaktyczne, występują tylko w oświacie. Poniżej przedstawiono rodzaje majątku, jakie występują w placówkach oświatowych, z podaniem ich definicji, wyceny, zasad gospodarowania oraz przepisów prawa, które się do nich odnoszą.

1. Środki trwałe

Podstawą majątku każdej jednostki, również szkoły, są środki trwałe. Ich istotę określa art. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (dalej: uor), zgodnie z którym środkami trwałymi są rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:

a) nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

b) maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,

c) ulepszenia w obcych środkach trwałych,

d) inwentarz żywy.

Jak widać, z punktu widzenia uor nie ma tu znaczenia kwestia własności. Tak więc w szkole środkami trwałymi będą rzeczowe aktywa trwałe spełniające kryteria ustawowe stanowiące własność szkoły, a także powierzone jej w trwały zarząd lub nieodpłatne używanie.

W szkołach, tak jak we wszystkich jednostkach sektora finansów publicznych, definicja środków trwałych wynikająca z uor dotyczy zarówno środków trwałych tzw. podstawowych lub wysokocennych (ewidencjonowanych na koncie 011), jak i pozostałych środków trwałych (ewidencjonowanych na koncie 013). Różnica między tymi dwoma rodzajami majątku wynika z przepisów szczególnych.