Procedury udzielania i wykorzystania dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego

Dotacje są jednym ze składników wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Stanowią one ten rodzaj wydatków, którym ustawodawca przypisuje szczególny charakter. Transfer środków dotacyjnych przekazywanych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego do podmiotu korzystającego z dotacji odbywa się na szczególnych zasadach, które określone zostały w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: uofp).

1. Zagadnienia ogólne

Zgodnie z definicją ustawową (art. 126 uofp), dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki:

● budżetu państwa,

● budżetu jednostek samorządu terytorialnego,

● państwowych funduszy celowych

- przeznaczone na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych, na podstawie ustawy o finansach publicznych, odrębnych ustaw (w tym np. ustawy o systemie oświaty) lub umów międzynarodowych.

W kontekście powołanej definicji, warto zwrócić uwagę na dwie bardzo istotne kwestie:

● dotacje podlegają szczególnym zasadom rozliczania - ich wykorzystanie musi wpisywać się w przepisy ustawy, względnie zapisy uchwał organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (dotacja nie może być wykorzystana w sposób dowolny, wedle uznania beneficjenta),

● są udzielane na realizowanie zadań publicznych - a więc takich, których realizacja wynika z przepisów obowiązującego prawa (zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego wynikają z obowiązujących ustaw).

Jedną z przesłanek przekazania dotacji jest realizacja zadania publicznego. Na podstawie regulacji ustawowych można dokonać podziału zadań publicznych realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie z przyjętą terminologią, zadania publiczne jednostek samorządu terytorialnego dzielą się na zadania:

● własne,

● zlecone.

Zgodnie z konstytucyjną zasadą wyrażoną w art. 166 ust. 1 ustawy z 2 kwietnia 1997 r. - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (dalej: Konstytucja RP) - zadaniami własnymi są zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego. Zadania własne poszczególnych szczebli jednostek samorządu terytorialnego zostały doprecyzowane w przepisach ustrojowych: