Zakres kontroli

W tym rozdziale zostaną omówione szczegółowo zagadnienia podlegające badaniu PIP, jak również nieprawidłowości najczęściej ujawniane w trakcie kontroli przez inspektorów pracy.

1. Kontrola legalności zatrudnienia

Od 2007 r. do zadań PIP należy m.in. kontrola legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania pracy przez cudzoziemców oraz wykonywania działalności w zakresie określonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o PIP. W wymienionych sprawach prowadzone są zazwyczaj postępowania mandatowe. Inspektor pracy może też wystąpić do sądu z wnioskiem o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości.

Inspektor pacy jest oskarżycielem publicznym:

● w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określonych w przepisach k.p.,

● w sprawach o wykroczenia określonych w art. 119-123 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (odpowiedzialność za wykroczenia związane z naruszeniami przepisów tej ustawy reguluje art. 37 ust. 1 ustawy o PIP),

● w sprawach o inne wykroczenia związane z prawem pracy, jeżeli ustawa tak stanowi (np. ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; dalej: ustawa o ZFŚS, oraz ustawa z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy; dalej: ustawa o społecznej inspekcji pracy).

W trakcie kontroli legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania działalności oraz kontroli wykonywania pracy przez cudzoziemców inspektorzy pracy badają m.in. następujące zagadnienia:

1) odprowadzanie składki na Fundusz Pracy,

2) zgłoszenie osób wykonujących pracę (pracowników i osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych) do ubezpieczenia społecznego,

3) powierzenie cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy.

Inspektor pracy prowadzi postępowanie mandatowe lub występuje z wnioskiem do sądu o ukaranie osób odpowiedzialnych za stwierdzenie nieprawidłowości w sytuacjach popełnienia wykroczeń polegających na naruszaniu przepisów dotyczących legalności zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemców.