Prawa i obowiązki strażników gminnych

Funkcjonariuszami publicznymi są m.in. osoby będące pracownikami administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego, chyba że pełnią wyłącznie czynności usługowe, a także inne osoby w zakresie, w jakim uprawnione są do wydawania decyzji administracyjnych (art. 115 § 13 pkt 4 ustawy z 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny; dalej: k.k.). Norma ta zatem obejmuje pracowników jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST), a więc wszystkich pracowników zatrudnionych przez gminę, powiat lub województwo samorządowe, z wyłączeniem tych, którzy pełnią czynności wyłącznie usługowe. Tak więc strażnicy gminni, jako pracownicy gminy, są funkcjonariuszami publicznymi (postanowienie SN - Izba Karna z 21 września 2005 r., sygn. akt I KZP 28/2005).

Należy zwrócić uwagę, że to na podstawie zatrudnienia w gminie strażnik uznawany jest za funkcjonariusza publicznego, a nie na podstawie art. 115 par 13 pkt 7 k.k., który to wskazuje, że funkcjonariuszem publicznym jest również funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej. Wynika to z faktu, że straż nie jest powołana do ochrony bezpieczeństwa publicznego, a jedynie porządku publicznego. Pojęcie porządku publicznego ma charakter węższy od bezpieczeństwa publicznego, co powoduje, że straż nie jest powołana do tak szerokich zadań, jak ochrona bezpieczeństwa publicznego i stąd też z tego tytułu nie przysługuje strażnikom przymiot funkcjonariusza publicznego.

Uprawnienia strażników

Strażnik może stosować środki przymusu bezpośredniego wobec osób uniemożliwiających wykonanie przez niego zadań określonych w ustawie o strażach gminnych. Ponadto należy je wykorzystywać w sposób możliwie najmniej naruszający dobra osobiste osoby, w stosunku do której zostały zastosowane.