1. Zasady rachunkowości w jednostkach pomocy społecznej

Jednostki pomocy społecznej są zobowiązane stosować zarówno nadrzędne, jak i szczególne zasady rachunkowości. Jednak znaczący wpływ na przyjęte rozwiązania będzie miał zakres realizowanych zadań, określonych w statucie jednostki. To one są wyznacznikiem specyfiki jednostki. Do opisania szczególnych warunków, jakie panują w jednostce, służy m.in. dokumentacja zasad (polityki) rachunkowości, która zapewni prawidłowe księgowania operacji gospodarczych i finansowych. Obowiązkowym i najobszerniejszym jej składnikiem jest zakładowy plan kont.

Prowadzenie rachunkowości w jednostkach pomocy społecznej uwzględnia szczególne uwarunkowania tych jednostek.

1.1. Specyfika jednostek organizacyjnych pomocy społecznej

Zasady tworzenia i rodzaje jednostek pomocy społecznej zostały określone w ustawie z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (dalej: ustawa o pomocy społecznej). Instytucje pomocy społecznej organizowane przez jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) są jednostkami sektora finansów publicznych prowadzonymi w formie jednostki budżetowej. Taka forma organizacyjno-prawna posiada swoją specyfikę rozliczeń - dochodów i wydatków, a nie przychodów i kosztów, jak ma to miejsce w samorządowych zakładach budżetowych. Ma to istotne znaczenie przy wyborze wariantu ewidencyjnego kosztów i jej dalszej analityki w odniesieniu do sprawozdań budżetowych sporządzanych przez jednostki budżetowe.

Jednostkami pomocy społecznej w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej są:

● regionalne ośrodki pomocy społecznej (dalej: ROPS),

● powiatowe centra pomocy rodzinie (dalej: PCPR),

● ośrodki pomocy społecznej (dalej: OPS),

● domy pomocy społecznej (dalej: DPS),

● placówki specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego,

● placówki opiekuńczo-wychowawcze,

● ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

● ośrodki wsparcia,

● ośrodki interwencji kryzysowej.

Mając na uwadze, jakie jednostki tworzą system jednostek pomocy społecznej, nie będzie w Poradniku omawianych operacji, które powstają np. w urzędach gmin.