Klauzule niedozwolone stosowane przez zamawiających
Jak pokazuje praktyka, zamawiający często wykorzystują fakt, że to oni dyktują warunki, na jakich będzie zawarta umowa w sprawie udzielenia zamówienia publicznego. Zamieszczają w SIWZ - w istotnych postanowieniach umowy - zapisy, które często naruszają zasadę swobody kontraktowania oraz zasadę równości stron umowy - tak by zapewnić sobie jeszcze lepszą pozycję w stosunku zobowiązaniowym powstałym na skutek zawarcia umowy w sprawie udzielenia zamówienia publicznego.
Zasada swobody umów, która jest jedną z fundamentalnych zasad prawa zobowiązań, podlega pewnym modyfikacjom na gruncie przepisów ustawy z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (dalej: upzp). Ograniczenia te wynikają z celu wprowadzenia upzp, którym m.in. jest eliminacja sytuacji korupcjogennych.
Zamawiający jest gospodarzem postępowania, autorem SIWZ (która w swej treści powinna zawierać istotne postanowienia, wprowadzone później do treści zawieranej umowy w sprawie zamówienia publicznego). To zamawiający określa też ogólne warunki umowy lub jej wzór. Zamawiający stoi więc na mocniejszej pozycji, gdyż samodzielnie dokonuje określenia warunków realizacji zamówienia - kierując się przy tym zasadą celowego i racjonalnego wydatkowania środków. Natomiast wykonawca nie ma dużego wpływu na jej kształt. Nie oznacza to jednak, że postanowienia takiej umowy mogą być korzystne tylko dla jednej strony lub nakładać tylko na jedną stronę same obowiązki lub przyznawać jej same przywileje.
