Opodatkowanie zasiedzenia nieruchomości

Podatek od spadków i darowizn kojarzony jest przede wszystkim ze spadkami i darowiznami. Istotnie, oba te zdarzenia z zakresu prawa cywilnego odgrywają w jego regulacji kluczową rolę. Nie można jednak zapominać, iż podatkiem tym objęte są także inne przypadki przyrostu majątkowego, uzyskiwanego przez osoby fizyczne. Jedną z tych szczególnych sytuacji jest zasiedzenie, podlegające również opodatkowaniu tym podatkiem.

Ustawa z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn stanowi ogólnie o zasiedzeniu, wobec czego znajduje ona zastosowanie zarówno do zasiedzenia ruchomości, jak i nieruchomości. Mimo to nie powinno ulegać wątpliwości, iż w praktyce, m.in. ze względu na skalę wartości przedmiotu zasiedzenia, podstawowe znaczenie ma zasiedzenie nieruchomości.

Zasiedzenie jest szczególnym przypadkiem nabycia prawa własności (por. art. 172 i nast. Kodeksu cywilnego). W przeciwieństwie do umów, na podstawie których rzeczy, w tym nieruchomości, są nabywane, w tym umów sprzedaży i darowizny, jak również testamentów, w wyniku których dochodzi do dziedziczenia prawa własności przez konkretnych spadkobierców, zasiedzenie nie stanowi czynności prawnej, czyli sformalizowanego aktu prawnego stanowiącego tytuł prawny dla nabywcy rzeczy, dokumentujący jego właścicielskie uprawnienia. O nabyciu własności w drodze zasiedzenia decyduje bowiem przede wszystkim odpowiedni upływ czasu, któremu towarzyszyć musi odpowiednie zachowanie zasiadającego, świadczące o tym, iż jest on posiadaczem samoistnym danej nieruchomości.