Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego

Finanse samorządowe obejmują zarówno procesy związane z gromadzeniem środków publicznych, jak i ich rozdysponowywanie, w tym wydatkowanie w formie dotacji z budżetów jednostek samorządu terytorialnego (JST). Szczególny charakter dotacji wynika z faktu, że:

1) podstawą udzielenia dotacji musi być wyraźnie sformułowany przepis prawa (w randze ustawy) lub umów międzynarodowych,

2) udzielona dotacja służy realizacji zadań publicznych, czyli może być udzielona na finansowanie lub dofinansowanie zadań publicznych,

3) dotacje podlegają szczególnym zasadom rozliczania, które określone są przepisem prawa, na podstawie którego są udzielane.

Wszystkie te czynniki muszą wystąpić łącznie.

Zasady dotyczące udzielania dotacji zapisane są w ustawie z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej: ustawa o finansach publicznych) w rozdziale dotyczącym przeznaczenia wydatków budżetu państwa. Ustawa o finansach publicznych rozróżnia trzy rodzaje dotacji:

1) podmiotową,

2) przedmiotową,

3) celową.

Podział na te trzy podstawowe rodzaje dotacji ma znaczenie nie tylko prawne, lecz przede wszystkim praktyczne, gdyż rodzaj dotacji określa zarazem jej cel.