Sieć przewozów o charakterze użyteczności publicznej w powiecie

Rolę organizatora publicznego transportu zbiorowego nadała samorządowi powiatowemu ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (dalej: u.p.t.z.). Jest to dla powiatu zupełnie nowe zadanie. Podstawowym celem nadania tego rodzaju obowiązków samorządowi powiatowemu jest zapewnienie dostępu do transportu zbiorowego grupom gorzej sytuowanym, zamieszkałym w obszarach pozbawionych dostępu do transportu zbiorowego lub o niedostatecznej obsłudze komunikacyjnej ze strony przedsiębiorstw prywatnych.

Brak środków na nowe zadania

Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym nakłada na powiaty wiele nowych obowiązków, które dotąd nie były realizowane przez ten szczebel władzy samorządowej. Dotychczas zadania powiatów w zakresie transportu sprowadzały się do działań koncesyjno-kontrolnych, przekazywania przewoźnikom dopłat do stosowanych ulg na przewozy oraz funkcji regulacyjnej. W świetle u.p.t.z. powiat przyjmuje szerszą funkcję organizatora transportu zbiorowego i wypełnia zadania polegające na jego planowaniu, organizowaniu i zarządzaniu nim. Co najważniejsze, samorząd powiatowy może się stać organizatorem przewozów o charakterze użyteczności publicznej, czyli transportu niekomercyjnego i rekompensowanego przez budżet powiatu. Duże powiaty (powyżej 80 tys. mieszkańców) lub ich związki (powyżej 120 tys.), jeśli zamierzają takie przewozy prowadzić, muszą je zaplanować w formie dokumentu zwanego planem zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego. Sporządzenie tego planu i późniejsza realizacja jego założeń, polegająca przede wszystkim na organizowaniu i finansowaniu przewozów użyteczności publicznej, oznacza dla powiatu znaczny wysiłek organizacyjny i spore wydatki. W związku z tym większość powiatów prawdopodobnie nie będzie zainteresowana przewozami użyteczności publicznej, zwłaszcza że dotychczas nie realizowały tego rodzaju zadań. Jeśli więc za przyznaniem powiatom nowych obowiązków i możliwości nie pójdą dodatkowe środki finansowe, nie należy się spodziewać zaistnienia powiatowych przewozów o charakterze użyteczności publicznej w szerszej skali.