Prawne problemy finansowania zadań zleconych
Samorządy nie mogą zgodnie z prawem przeznaczyć na realizację zadań zleconych innych środków niż pochodzące z dotacji celowej, a pomimo niewystarczalności kwot dotacji rozliczane są ze sprawnego i szybkiego wykonania nałożonych obowiązków. Z tak rysującego się impasu jest wyjście, wymaga ono jednak podjęcia kosztownych kroków prawnych.
Zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego (dalej: JST) dzielą się na własne, tj. związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty, oraz zlecone. Te drugie określa się jako "zadania służące realizacji interesu publicznego o szerszym zasięgu niż interes określonej wspólnoty samorządowej". Zlecanie ich przez administrację rządową do JST ma służyć sprawniejszemu realizowaniu zadań przez podmioty znajdujące się w strukturze administracji publicznej bliżej obywatela. Poszczególne zadania nie mogą jednak ze względu na kryterium skuteczności realizacji być dowolnie przesuwane z administracji publicznej do JST. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 24 lutego 2000 r. (sygn. akt I SA 1837/99), organy samorządu terytorialnego mogą wykonywać zadania z zakresu administracji rządowej wyłącznie na podstawie umocowania zawartego w ustawach szczególnych. Rozwiązanie takie służy nie tylko przejrzystości kompetencji w administracji publicznej, lecz także ma zapewnić ustawowe zagwarantowanie środków finansowych, ewentualnie rzeczowych, koniecznych do realizacji przez samorząd zadań zleconych.
