Stwierdzenie nieważności decyzji organu podatkowego
Wydana przez organ podatkowy decyzja jako rozstrzygnięcie przeprowadzonego postępowania podatkowego może zawierać wadę, która powoduje m.in. konieczność jej wyeliminowania z obrotu prawnego. Służy temu jeden z trybów nadzwyczajnych wzruszania ostatecznych decyzji organu podatkowego, czyli stwierdzenie nieważności decyzji.
Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 lipca 1999 r. (sygn. akt III SA/7357/98), "instytucja stwierdzenia nieważności dotyczy wyłącznie decyzji ostatecznych, a także - na podstawie art. 219 Ordynacji - postanowień, na które przysługuje zażalenie". Tryb ten dotyczy takiej sytuacji, w której jedna z przesłanek powodujących nieważność istniała w dniu wydania decyzji, która mimo to została wydana i doręczona stronie postępowania.
Potwierdził to NSA w wyroku z 20 grudnia 2005 r. (sygn. akt II FSK 275/05), w którym wyjaśnił, że "stwierdzenie nieważności wywiera skutki od samego początku (ex tunc), co oznacza, że wada decyzji, jak i stan nieważności zaistniały w dacie wydania decyzji, a nie pojawiły się w późniejszym czasie. Organ wydający decyzję stwierdza wadliwości już istniejące wcześniej, a więc ze skutkiem wstecznym, od daty wydania wadliwej decyzji i w takim też czasie pozbawia ją domniemania ważności (legalności)".
