Prawo i Podatki Unii Europejskiej 12/2006 z 01.12.2006, str. 17
Data publikacji: 28.06.2018
Kary nakładane przez Komisję Europejską na przedsiębiorcę za naruszenie reguł konkurencji
Uprawnienie Komisji Europejskiej (dalej Komisja) do nakładania kar na przedsiębiorców za naruszenie wspólnotowych reguł konkurencji (określają je art. 81 i 82 Traktatu1) stanowi jeden z podstawowych mechanizmów mających służyć zapewnieniu przestrzegania tych reguł. Komisja może nałożyć albo grzywnę (art. 23 rozporządzenia nr 1/20032), albo okresową karę pieniężną (art. 24 rozporządzenia nr 1/2003), bądź obie z tych sankcji jednocześnie. Grzywna stanowi jednorazową uciążliwość finansową dla przedsiębiorcy za sam fakt naruszenia art. 81 lub 82 TWE3, pełniąc zarówno funkcje represyjne, jak i prewencyjne. Z kolei okresowa kara pieniężna służy wymuszeniu na przedsiębiorcy zastosowania się do nakazu Komisji zaprzestania wspomnianego naruszenia4.
dr Konrad Kohutek
współpracownik Polsko-Niemieckiego Centrum Prawa Bankowego przy Uniwersytecie Jagiellońskim,
wykładowca w Krakowskiej Szkole Wyższej im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego
Zgodnie z art. 23 i 24 rozporządzenia nr 1/2003 „Komisja może, w drodze decyzji, nałożyć...” (grzywnę lub okresową karę pieniężną). Oznacza to, że wskazane sankcje finansowe są fakultatywne. Komisja powinna z nich skorzystać wówczas, gdy przestrzeganie art. 81 i 82 TWE nie będzie mogło zostać zapewnione za pomocą innych środków. Komisja dysponuje zatem swobodą uznaniową w zakresie oceny, czy w danym przypadku nałożyć karę, czy też nie. Komisja decyduje także, w jakiej wysokości kara ta zostanie wymierzona (jakkolwiek w granicach określonych przez rozporządzenie; zob. niżej).
Wysokość kar
Rozporządzenie nr 1/2003 nie określa wysokości kar, jakie mogą zostać nałożone na przedsiębiorców przez wskazanie określonych (maksymalnych i/lub minimalnych) kwot pieniężnych. Kary te nie mogą jednak przekraczać 10 proc. całkowitego obrotu uzyskanego przez przedsiębiorcę w poprzedzającym roku obrotowym - w przypadku grzywny, oraz 5 proc. średniego dziennego obrotu w poprzedzającym roku obrotowym - w przypadku okresowej kary pieniężnej. Górna wysokość kary jest zatem faktycznie nieograniczona; zazwyczaj im większy zakres (skala działalności) danego przedsiębiorcy, tym większa będzie kara. Kryterium ustalania górnej granicy kary nie stanowią dochody, lecz obroty przedsiębiorcy. Przez pojęcie obrót należy rozumieć tak przychody przedsiębiorcy (ze sprzedaży towarów i/lub świadczonych usług), jak i zafakturowane koszty (koszty nabycia produktów lub półproduktów, koszty opakowania, transportu). Fakt braku osiągnięcia dochodu przez przedsiębiorcę nie stanowi przeszkody w nałożeniu na niego kary. Uwzględnieniu podlega bowiem całkowity obrót przedsiębiorcy. Bez znaczenia jest także, w jakich dziedzinach gospodarczych czy też na terytorium jakiego państwa obrót ten został uzyskany (może to być także obrót osiągnięty w krajach nienależących do Unii Europejskiej). Komisja powinna jednak - jako okoliczność przemawiającą za obniżeniem wysokości kary - uwzględnić fakt, iż towary zbywane przez danego przedsiębiorcę (świadczone przezeń usługi), będące przedmiotem zakazanej praktyki, za którą nakładana jest kara, stanowiły wyłącznie nieznaczną część obrotów uzyskanych przez danego przedsiębiorcę. Na wysokość kary będą zatem miały wpływ takie okoliczności jak fakt, czy obroty uzyskane zostały na rynku relewantnym, na którym nastąpiło naruszenie (czy poza tym rynkiem), a także, jak duży obrót uzyskany został przez przedsiębiorcę z towarów (usług) stanowiących przedmiot praktyki będącej naruszeniem.
