1. Klasyfikacja budżetowa

KRYSTYNA GĄSIOREK

Klasyfikacja budżetowa to jednolity systemem prawny, który pozwala na grupowanie dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów według jednolitych kryteriów. Można wyróżnić trzy kryteria klasyfikacji (patrz schemat 1).

Kryterium podmiotowe oznacza podział dochodów i wydatków budżetowych na podmioty - części. Każda część odpowiada aktualnemu podziałowi resortowemu administracji rządowej, natomiast każda z jednostek resortowych jest dysponentem i odpowiada za wykonanie określonej części budżetu.

Kryterium przedmiotowo-funkcjonalne polega na podziale dochodów według źródła ich pochodzenia, natomiast podział wydatków według przeznaczenia tych środków. Dochody i wydatki budżetowe dzieli się na działy i rozdziały. Działy budżetu umożliwiają analizę, ocenę zaangażowania środków budżetowych w wykonanie funkcji publicznych, społecznych i gospodarczych państwa, natomiast rozdziały budżetu to nic innego jak poszerzenie klasyfikacji działowej.

Kryterium rodzajowe - w tym kryterium występuje uzupełnienie klasyfikacji przedmiotowo-funkcjonalnej o paragrafy i pozycje. Ponadto przy zastosowaniu tego kryterium treść paragrafów określa rodzaj dochodu i wydatku.

W ramach klasyfikacji budżetowej dokonywane jest gromadzenie i wydatkowanie środków publicznych. Strukturę klasyfikacji budżetowej przedstawia schemat 2.

Stosowanie klasyfikacji budżetowej umożliwia planowanie, wykonanie oraz ewidencjonowanie dochodów i wydatków według jednolitych zasad przez wszystkie jednostki sektora finansów publicznych. Pozwala również na analizy czy też porównania dochodów i wydatków w zależności od potrzeb, np. według jednostek, regionów itp. Klasyfikacja budżetowa spełnia cztery funkcje, które przedstawia tabela 1.

1.1. Części budżetowe

Części budżetowe są najwyższym stopniem klasyfikacji budżetowej i występują jedynie w strukturach organizacyjnych budżetu państwa. Podział na części budżetowe pozwala na określenie dysponentów środków budżetowych i umożliwia ich wydatkowanie.