3. Zasady ponoszenia odpowiedzialności

Podstawowe zasady ponoszenia odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zostały określone w rozdziale 2 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Należą do nich zasady:

● ponoszenia odpowiedzialności za czyn określony ustawą - art. 19 ust. 1,

● ponoszenia odpowiedzialności za czyn określony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia - art. 19 ust. 1,

● stosowania ustawy względniejszej dla sprawcy - art. 24,

● ponoszenia odpowiedzialności za czyn zawiniony - art. 19 ust. 2 i art. 23,

● niezależności odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych od odpowiedzialności określonej innymi przepisami prawa - art. 25 i 30.

3.1. Zasada ponoszenia odpowiedzialności wyłącznie za czyn określony ustawą

W sektorze finansów publicznych obowiązuje szereg unormowań prawnych w zakresie zasad postępowania odnoszących się do prawidłowego gospodarowania środkami publicznymi, zawartych przede wszystkim w uofp i wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych, a także w innych ustawach, z których do najistotniejszych należą: uor, ustawy o samorządzie gminnym, powiatowym i samorządzie województwa, upzp, ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym, ustawa o gospodarce nieruchomościami, ustawy ustalające obciążenia podatkowe na rzecz Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady ich ustalania i poboru itp. Jednostki organizacyjne należące do sektora finansów publicznych są zobowiązane do przestrzegania w swojej działalności tych zasad, a ich naruszenie zazwyczaj pociąga za sobą dochodzenie wobec sprawcy naruszenia odpowiedzialności według odpowiedniego reżimu prawnego.

Za naruszenie zasad gospodarowania środkami publicznymi można odpowiadać m.in. w trybie ustaw:

● k.k. - gdy czyn naruszający ww. zasady stanowi przestępstwo,

● k.k.s. - w przypadku popełnienia przestępstwa lub wykroczenia skarbowego,

a także odpowiednich ustaw, określających zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej pracowników danego typu jednostki organizacyjnej sektora finansów publicznych za naruszenie obowiązków służbowych. Jednak podstawowym aktem prawnym w tym zakresie jest ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zawierająca katalog czynów zabronionych, których popełnienie stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych.