Należności cywilnoprawne a działalność jednostki

Elementarne podstawy rachunkowości mają ogromne znaczenie dla ewidencji rozrachunków w ogóle, a należności w szczególności. Ich przytoczenie wraz z przykładami pokazuje, z jakimi pułapkami jednostki mogą się spotkać przy wprowadzaniu do ksiąg rachunkowych jednostki należności cywilnoprawnych. Z tych względów istotne jest zaprezentowanie działania podstawowych zasad rachunkowości.

1. Rachunkowość i elementy składowe jako wskazówki do prowadzenia rozrachunków w jednostce - należności cywilnoprawne

Rachunkowość w największym skrócie wyraża się zasadą czterech kroków:

● krok 1 - postrzeganie wszelkich zjawisk zachodzących w otoczeniu jednostki - OBSERWATOR,

● krok 2 - pomiar postrzeganych zjawisk zachodzących w otoczeniu jednostki - MIERNICZY,

● krok 3 - ujęcie w ewidencji księgowej obserwowanych zjawisk zachodzących w otoczeniu jednostki - REJESTRATOR,

● krok 4 - prezentacja postrzeganych zjawisk zachodzących w otoczeniu jednostki - SPRAWOZDAWCA.

Nie jest to ani nowa definicja rachunkowości, ani też próba jej stworzenia, lecz zbiorcze przedstawienie podstawowych (zasadniczych) cech rachunkowości jako szczególnego rodzaju systemu tworzenia informacji o zjawiskach zachodzących w sferze działania danej jednostki sektora finansów publicznych. Istotne znaczenie dla poprawności prowadzenia rozliczeń na kontach rozrachunkowych w ogóle, a należności cywilnoprawnych w szczególności mają zasady rachunkowości.

Rachunkowość, aby spełniała stawiane przed nią cele - wiarygodność, rzetelność, kompletność oraz terminowość prezentacji danych - musi działać zgodnie z pewnymi normami, zasadami, regułami, koncepcjami czy też z wypracowanymi wzorcami postępowania.

Naczelną koncepcją rachunkowości czy też zasadą, której podporządkowane są pozostałe zasady rachunkowości, jest koncepcja "prawdziwego i wiernego obrazu" sytuacji majątkowej, finansowej oraz wyniku finansowego jednostki. Koncepcja ta opiera się na prostym i słusznym założeniu, że jednostka zobowiązana jest do prowadzenia rachunkowości w sposób zapewniający pozyskanie jasnych i rzetelnych informacji o jej stanie majątkowym, finansowym oraz wyniku finansowym. Tej właśnie koncepcji podporządkowane są zaprezentowane dalej pozostałe zasady rachunkowości, które można traktować jako zasady uzupełniające, uszczegóławiające koncepcję "prawdziwego i wiernego obrazu".