Odsetki w rachunkowości i sprawozdawczości jednostek sektora finansów publicznych po zmianach - część II

Wstęp

Każda jednostka sektora finansów publicznych w ramach prowadzonej działalności ma do czynienia z odsetkami z tytułu opóźnień w regulowaniu należności czy zobowiązań. W praktyce powstają zdarzenia, w wyniku których jednostka albo będzie miała prawo otrzymać odsetki ustawowe, albo będzie zobowiązana do ich zapłaty, co sprawia wiele problemów. Od 1 stycznia 2016 r., niestety, problemy mogą być jeszcze większe, gdyż wprowadzono rozróżnienie pomiędzy odsetkami ustawowymi a odsetkami za opóźnienie, w tym za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Jednostki muszą poznać nowe zasady naliczania odsetek, prawidłowo ocenić zdarzenie kreujące odsetki (np. czy ustawowe, czy umowne) i właściwie ustalić kategorię odsetek, wiedzieć, jaką stawkę zastosować.

Dodatkowo w 2016 r. jednostki będą musiały uwzględnić okres przejściowy, czyli analizować stany dotyczące roku 2015 oraz 2016 z tytułu zawartych umów, wydanych decyzji itd., co wiąże się z podziałem należności i zobowiązań rozliczanych według starych zasad oraz nowych.

Ponadto trzeba pamiętać, że niewykonanie w terminie zobowiązania jednostki sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek, stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest także nieustalenie, niepobranie, niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo ustalenie lub pobranie takiej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia. Takie zarzuty mogą pojawić się także w kontekście odsetek, zwłaszcza że obecnie musimy zastosować właściwą stawkę. Jakie zatem przyjąć rozwiązania w tym zakresie, aby nie narazić się na ten zarzut?

Celem Poradnika jest wszechstronne przeanalizowanie problematyki odsetek w szeroko rozumianej rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych. Temat został podzielony na dwie części. W części II są opisane zagadnienia, ze szczególnym uwzględnieniem zmian od 1 stycznia 2016 r., dotyczące m.in.: