Transakcje między podmiotami powiązanymi

1. Szacowanie cen - podstawy prawne

1.1. Szacowania cen w podatkach dochodowych

Szacowanie cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi

Przystąpienie Polski do OECD spowodowało wprowadzenie do ustawodawstwa regulacji na temat cen transferowych - w szczególności w sferze ustalenia efektów podatkowych dokonywania transakcji między podmiotami powiązanymi. Przepisy podatkowe uregulowały i zdefiniowały w szczególności:

n kwalifikację podmiotów powiązanych,

n metody stosowane przy ustalaniu i weryfikacji cen transferowych,

n zagadnienia dotyczące dokumentacji podatkowych transakcji między podmiotami powiązanymi i skutków braku takiego udokumentowania.

Polskie regulacje prawne dotyczące cen w transakcjach z podmiotami powiązanymi (cen transferowych) są oparte na międzynarodowych przepisach o cenach transferowych przedstawionych w opublikowanych przez OECD Wytycznych w sprawie wyceny transferu dla przedsiębiorstw wielonarodowych i administracji podatkowych - Raporcie Komitetu ds. Podatkowych OECD¹ (dalej: Wytyczne OECD). Wytyczne OECD w zakresie cen transferowych stanowią ramę prawną przepisów podatkowych, które powinny przyjąć państwa członkowskie organizacji.

Po przystąpieniu Polski do OECD w listopadzie 1996 r. do polskiego prawa podatkowego wprowadzono wiele zmian mających na celu dostosowanie przepisów prawa do zasad zawartych w Wytycznych OECD. Podstawowe przepisy o cenach transferowych znajdują się w ustawach o podatkach dochodowych (art. 11 updop i art. 25 updof). Przepisy te pozwalają organom podatkowym szacować dochody uczestników transakcji i należny podatek. Możliwość szacowania jest ograniczona do sytuacji, w której podmiot krajowy jest powiązany kapitałowo lub osobowo z innym podmiotem krajowym lub zagranicznym i w wyniku tych powiązań zostają narzucone warunki różniące się od tych, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty i w wyniku tego podmiot wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby takie powiązania nie istniały. Wówczas organ podatkowy może oszacować wynik transakcji bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.