Wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2014 r., sygn. I OSK 2907/12

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) sędzia NSA Wiesław Morys sędzia del. WSA Andrzej Matan Protokolant starszy asystent sędziego Ewa Dubiel po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2014 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Skarbu Państwa od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 sierpnia 2012 r. sygn. akt I SA/Wa 1171/12 w sprawie ze skargi M. W. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] kwietnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od M. W. na rzecz Ministra Skarbu Państwa kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 sierpnia 2012 r., sygn. akt I SA/Wa 1171/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu skargi M. W. uchylił decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...]kwietnia 2012 r. w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, że Wojewoda Małopolski, decyzją z dnia [...] lutego 2012 r., odmówił M. W. potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia przez H. W. i F. W. nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej położonej we Włodzimierzu Wołyńskim, przy ul. [...] 3, województwie wołyńskim, na terytorium obecnej Ukrainy. Organ I instancji stwierdził, że M. W. nie udowodnił następstwa prawnego po H. W., właścicielce nieruchomości pozostawionych, a zatem nie spełnił przesłanki wynikającej z art. 5 ust. 2 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.

Od powyższej decyzji odwołanie wniósł M. W.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r., Minister Skarbu Państwa, podzielając w pełni stanowisko Wojewody Małopolskiego, utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu organ wyjaśnił, że H. W. i F. W. w dniu 12 listopada 1990 r. złożyli przed A. K. - notariuszem w Państwowym Biurze Notarialnym w Tarnowie oświadczenie, w którym wskazali M. W. jako uprawnionego do zaliczenia wartości mienia pozostawionego, zgodnie z art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Działając na podstawie ww. oświadczenia, M. W. w imieniu własnym w dniu 21 listopada 1990 r. wystąpił do Urzędu Rejonowego w Warszawie z podaniem z dnia 20 listopada 1990 r. o odszkodowanie za mienie nieruchome pozostawione poza granicami obecnego państwa polskiego. Organ stwierdził, iż pomimo wskazania w treści podania, że właścicielami pozostawionego mienia byli H. i F. W., to wnioskodawca nie przedstawił dokumentu, z którego wynikałoby prawo własności F. W. do ww. nieruchomości. Minister ustalił, na podstawie orzeczenia Państwowego Urzędu Repatriacyjnego Wojewódzkiego Oddziału w Krakowie z dnia [...] sierpnia 1947 roku, L. dz. [...], że właścicielką nieruchomości pozostawionych była wyłącznie H. W. Niezależnie jednak od powyższych ustaleń organ odwoławczy stwierdził, że M. W. nie stał się spadkobiercą żadnego z rodziców, albowiem spadek po F. W. zmarłym 9 maja 1991 r. i H. W. zmarłej 13 lutego 1992 r. nabyła w całości na mocy testamentu córka - A. W.-P. - zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego w Tarnowie z dnia 18 lutego 1994 r., sygn. akt I Ns 101/94. Następnie stwierdził, że M. W. w imieniu własnym w dniu 21 listopada 1990 r. wystąpił do Urzędu Rejonowego w Warszawie z podaniem o odszkodowanie za mienie nieruchome pozostawione poza granicami obecnego państwa polskiego w miejscowości Włodzimierz Wołyński. W dacie złożenia ww. wniosku obowiązywały przepisy ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz.U. Nr 22, poz. 99). Art. 88 ust. 2 cytowanej ustawy stanowił, że zaliczenie wartości mienia nieruchomego, pozostawionego na terenach nie wchodzących w skład obecnego obszaru Państwa, następuje na rzecz właściciela tego mienia lub wskazanej przez niego jednej osoby uprawnionej do dziedziczenia ustawowego. W ocenie organu, z wniosku M. W. wynika, że wniósł on o zaliczenie wartości mienia pozostawionego jedynie w swoim imieniu. W chwili składania wniosku posiadał on legitymację do dochodzenia prawa do rekompensaty, ponieważ zgodnie z oświadczeniem rodziców F. W. i H. W. z dnia 12 listopada 1990 r., został wskazany jako uprawniony do zaliczenia wartości mienia pozostawionego. Jednakże, zgodnie z dyspozycją art. 27 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, "Postępowania w sprawach potwierdzenia prawa do rekompensaty wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy prowadzi się na podstawie jej przepisów", które przewidują, że prawo do rekompensaty przysługuje wyłącznie właścicielowi nieruchomości pozostawionej, a w przypadku jego śmierci - spadkobiercom lub wskazanej spośród nich - osobie uprawnionej.