Postanowienie NSA z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. I OW 148/22

Spór kompetencyjny/Spór o właściwość

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie: sędzia NSA Mariola Kowalska sędzia del. WSA Maria Grzymisławska-Cybulska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] o rozstrzygnięcie sporu o kompetecyjnego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] a Ministrem Infrastruktury w sprawie rozpoznania wniosku E. T. o stwierdzenie nieważności prawomocnej decyzji potwierdzającej wygaśnięcie z mocy prawa trwałego zarządu na nieruchomości postanawia: wskazać Ministra Infrastruktury jako organ właściwy w sprawie.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 17 października 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], na podstawie art. 22 § 2 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. kodeks postępowania administracyjnego - dalej jako: "k.p.a." wniosło o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego zaistniałego pomiędzy Samorządowym Kolegium Odwoławczym w [...] a Ministrem Infrastruktury w sprawie rozpatrzenia wniosku E. T. o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty [...] z dnia [...] czerwca 2021 r. znak: [...] potwierdzającej wygaśnięcie z mocy prawa z dniem [...] stycznia 2018 r. prawa trwałego zarządu ustanowionego na rzecz Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu na nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w obrębie geodezyjnym [...] [...], gmina [...], w granicach działek nr: [...] i [...].

W uzasadnieniu powyższego wniosku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] wskazało, iż w dniu [...] sierpnia 2022 r. otrzymało od Ministra Infrastruktury pismo przekazujące wniosek E. T. o stwierdzenie nieważności decyzji Starosty [...] z dnia [...] czerwca 2021 r. znak: [...] potwierdzającej wygaśnięcie z mocy prawa z dniem [..] stycznia 2018 r. prawa trwałego zarządu ustanowionego na rzecz Dolnośląskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu na nieruchomości Skarbu Państwa, położonej w obrębie geodezyjnym [...] [...], gmina [...], w granicach działek nr: [...] i [...]. W uzasadnieniu tegoż pisma wskazano, iż zgodnie z art. 531 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (Dz.U.2021.2233 ze zm. - dalej jako: "u.p.w."), trwały zarząd wód, gruntów pokrytych wodami oraz pozostałych nieruchomości, ustanowiony na rzecz regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz marszałków województw lub jednostek organizacyjnych samorządu województwa wykonujących zadania marszałków województw wygasa z dniem wejścia w życie u.p.w. Wygaśnięcie trwałego zarządu potwierdza, w drodze decyzji, na wniosek właściwego dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie albo właściwego marszałka województwa, właściwy starosta. Od tej decyzji przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej. Jak wskazano natomiast w art. 157 § 1 k.p.a., właściwy do stwierdzenia nieważności decyzji w przypadkach wymienionych w art. 156 jest organ wyższego stopnia, a gdy decyzja wydana została przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze - ten organ. Jednocześnie, zgodnie z art. 17 pkt 1 k.p.a., w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego organami wyższego stopnia w rozumieniu przepisów k.p.a. są samorządowe kolegia odwoławcze, chyba że ustawy szczególne stanowią inaczej. Powyższe oznacza, że w sytuacji gdy przepis szczególny będzie wskazywał inny organ odwoławczy w stosunku do organu jednostki samorządu terytorialnego niż samorządowe kolegium odwoławcze, to ogólna reguła z art. 17 pkt 1 k.p.a. nie będzie miała zastosowania. Zgodnie z treścią art. 531 ust. 3 u.p.w., ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej przyznano kompetencję jedynie do rozpatrzenia odwołania od decyzji starosty. Wskazano, że Minister podniósł, że kompetencja ta nie oznacza jednak umocowania do rozpatrzenia sprawy o stwierdzenie nieważności decyzji wydanej na podstawie art. 531 u.p.w. Dalej wskazano, że Minister wyraził stanowisko, że przepis ten nie określa ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej jako organu wyższego stopnia w stosunku do starostów w zakresie postępowań obejmujących potwierdzenie wygaśnięcie trwałego zarządu wód, gruntów pokrytych wodami oraz pozostałych nieruchomości, ustanowionego na rzecz regionalnych zarządów gospodarki wodnej oraz marszałków województw lub jednostek organizacyjnych samorządu województwa wykonujących zadania marszałków województw, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy uchylanej w art. 573 u.p.w., to Minister uznał, że zasadne jest ustalenie organu właściwego do rozpatrzenia wniosku o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Starosty [...] z dnia [...] czerwca 2021 r. na podstawie zasad stanowionych kodeksem postępowania administracyjnego. Minister podkreślił, że starosta jest organem jednostki samorządu terytorialnego (art. 5 § 2 pkt 6 k.p.a.), zaś przepis art. 17 pkt 1 k.p.a., wskazując samorządowe kolegium odwoławcze jako organ wyższego stopnia w stosunku do organów jednostek samorządu terytorialnego nie czyni rozróżnienia na organy tych jednostek wykonujące zadania z zakresu administracji samorządowej czy też rządowej. Zatem, co do zasady, organem wyższego stopnia w stosunku do starosty, niezależnie od tego jakie zadania wykonuje, jest samorządowe kolegium odwoławcze.