Wyrok SN z dnia 11 maja 2010 r., sygn. II UK 321/08

Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialności mogą na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społęcznych oraz w związku z art. 31 tej ustawy zostać obciążeni odpowiedzialnością za niezapłacone w terminie przez tę spółkę składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Zbigniew Hajn

SSN Halina Kiryło 

w sprawie z wniosku Katarzyny C., Waldemara C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddziałowi w P.

z udziałem zainteresowanej Ireny C., Grażyny K., Andrzeja M., Jakuba K., Eugeniusza M., Marii P., Marzeny Z.

o przeniesienie odpowiedzialności z tytułu składek,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 11 maja 2010 r.,

skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w P.

z dnia 6 maja 2008 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1, w części orzekającej o apelacji organu rentowego i w tej części przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu w P. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

W sprawie z odwołania Katarzyny C. i Waldemara C. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Pierwszemu Oddziałowi w P., z udziałem zainteresowanych Ireny C., Grażyny K., Andrzeja M., Jakuba K., Eugeniusza M., Marii P. i Marzeny Z., o przeniesienie odpowiedzialności z tytułu składek, wyrokiem z dnia 9 października 2006 r., Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P., zmienił dwie decyzje organu rentowego z dnia 10 grudnia 2004 r. i orzekł, że: 1) Katarzyna C. nie odpowiada za zaległości spółki „K." Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Katarzyna i Waldemar C. Spółka Jawna w P. oraz za zaległości wspólnika Waldemara C. z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz 2) Waldemar C. nie odpowiada za zaległości spółki „K." Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Katarzyna i Waldemar C. Spółka Jawna w P. oraz za zaległości wspólnika Katarzyny C. z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Jednocześnie Sąd Okręgowy oddalił odwołania w części kwestionującej przeniesienie na poszczególnych odwołujących się odpowiedzialności za zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

W stanie faktycznym sprawy, spółka cywilna Katarzyny C. i Waldemara C. powstała w 1996 r. W dniu 12 marca 2001 r. jej wspólnicy zawarli umowę spółki jawnej pod wyżej wskazaną firmą. Od połowy 2002 r. działalność spółki nie przynosiła żadnego dochodu, w związku z czym nie były regulowane należności składkowe. W dniu 12 kwietnia 2002 r. spółka wystąpiła o otwarcie postępowania układowego i jej wniosek został uwzględniony postanowieniem Sądu Rejonowego w P. z dnia 9 maja 2003 r. Postanowieniem z dnia 23 września 2003 r. postępowanie układowe umorzono. W dniu 10 grudnia 2004 r. organ rentowy wydał decyzje, w których ustalił wysokość zadłużenia wspólników spółki wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Sąd Okręgowy, powołując się na art. 31 i 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.; dalej ustawa systemowa) oraz art. 115 i art. 107 § 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), stwierdził, że wspólnik spółki cywilnej i jawnej ponosi odpowiedzialność za zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, nie ponosi natomiast odpowiedzialności za zaległości z tytułu składek na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Apelacje od tego wyroku - wniesione zarówno przez odwołujących się, jak i przez organ rentowy - zostały oddalone wyrokiem Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 6 maja 2008 r., który podzielił ustalenia faktyczne i ich ocenę prawną dokonaną przez Sąd Okręgowy. W szczególności Sąd odwoławczy zaaprobował pogląd Sądu pierwszej instancji dotyczący braku podstaw do odpowiedzialności wspólników spółki jawnej za niezapłacone składki na Fundusz Ubezpieczeń Zdrowotnych, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, z art. 32 ustawy systemowej jednoznacznie wynika, że do tych składek stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne, ale nie w pełnym zakresie, a jedynie co do ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i opłaty dodatkowej, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń.