Wyrok SN z dnia 24 kwietnia 2014 r., sygn. III CSK 319/13

1. Wykładnia prawa dokonana przez Sąd Najwyższy jest wiążąca dla sądu, któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania; także Sąd Najwyższy jest związany wykładnią prawa przyjętą uprzednio w tej samej sprawie. Na gruncie art. 398²⁰ k.p.c. zwraca się uwagę, że związanie sądu, któremu sprawa została przekazana, wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Sąd Najwyższy, ma charakter wyjątkowy, co przemawia za wąskim rozumieniem tego pojęcia, obejmującym wyjaśnienie treści przepisu prawa. Nie wchodzi w te ramy - inaczej niż stanowi to art. 386 § 6 k.p.c. odnośnie wyroku sądu drugiej instancji - wskazania co do dalszego postępowania.

2. Wysokość zadatku (w odróżnieniu od kary umownej) nie podlega miarkowaniu.

3. Konstytutywny charakter wpisu powoduje, że przed dokonaniem wpisu osobie, na której rzecz wpis ma nastąpić, przysługują wszystkie uprawnienia wynikające z umowy o ustanowieniu prawa (przeniesienie prawa), z wyjątkiem samego prawa. Zwarcie umowy zbycia użytkowania wieczystego prowadzi zatem do powstania po stronie nabywcy szczególnej sytuacji, którą piśmiennictwo i judykatura określają jako ekspektatywę. Obrót taką ekspektatywą został uznany za dopuszczalny, choć dopiero od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej. Jak się podnosi, ponieważ wpis użytkowania wieczystego do księgi wieczystej, zgodnie z art. 29 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, ma moc wsteczną od dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu, zawierając umowę po złożeniu wniosku o wpis zbywca był już użytkownikiem wieczystym, z tym, że skutek ten nastąpił dopiero z chwilą skutecznego dokonania wpisu. Aktualny wówczas staje się wniosek o wpis prawa na rzecz nabywcy.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)

SSN Krzysztof Pietrzykowski

SSA Katarzyna Polańska-Farion (sprawozdawca)

Protokolant Katarzyna Bartczak

w sprawie z powództwa G. P. D. S.A. w K. przeciwko V. sp. z o.o. w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 24 kwietnia 2014 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 17 maja 2013 r.,