Wyrok SN z dnia 30 maja 2017 r., sygn. II PK 125/16

Treść klauzuli generalnej zawarta w art. 8 k.p. ujęta jest przedmiotowo, a nie podmiotowo. Nie kształtuje ona praw podmiotowych, nie zmienia i nie modyfikuje praw, jakie wynikają z innych przepisów prawa. W konsekwencji na podstawie tego przepisu nie ma możliwości ustalenia kręgu podmiotów charakteryzujących się cechami istotnymi (relewantnymi), w stosunku do których stosowanie art. 8 k.p. może być wyłączone. Przepis ten upoważnia sąd do oceny, w jakim zakresie, w konkretnym stanie faktycznym, działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie jego prawa i nie korzysta z ochrony prawnej. Brak takiej klauzuli mógłby powadzić do rozstrzygnięć formalnie poprawnych, zgodnych prawem, ale w konkretnych stanach faktycznych niesłusznych, ponieważ nieuwzględniających w rozstrzyganych sprawach wartości uniwersalnych składających się na pojęcie sprawiedliwości nie tylko formalnej, ale i materialnej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Myszka (przewodniczący)

SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z powództwa R.N. przeciwko Centrum Rehabilitacji Rolników KRUS "G." w [...] o odszkodowanie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 30 maja 2017 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego w [...] z dnia 20 listopada 2015 r., sygn. akt VII Pa .../14,

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w [...] wyrokiem z dnia 13 grudnia 2013 r. zasądził od pozwanego Centrum Rehabilitacji Rolników Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego "G." w [...] na rzecz powoda R.N. kwotę 12.945,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 grudnia 2011 r. do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę.

Sąd Rejonowy ustalił, że powód został zatrudniony w pozwanym Centrum Rehabilitacji Rolników Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego "G." w [...] w listopadzie 2006 r. na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dyrektora do spraw administracyjnych, a po wygraniu konkursu na podstawie umowy o pracę na czas określony od dnia 10 kwietnia 2007 r. do dnia 9 kwietnia 2013 r. na stanowisku zastępcy dyrektora do spraw administracyjnych. W styczniu 2008 r. prezesem Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego został R. K. Planował on, aby dyrektorem pozwanego Centrum został R. B., a dotychczasowy dyrektor I. Ł. zastępcą dyrektora do spraw administracyjnych. Kiedy powód nie wyraził zgody na rezygnację z zajmowanego stanowiska, zmieniło się nastawienie i zachowanie przełożonych w stosunku do niego. Pracownicy otrzymali polecenie, aby nie kontaktować się z powodem, nie mógł on właściwie wykonywać swoich obowiązków, miał utrudniany dostęp do dokumentów. Przełożeni określali powoda mianem "głupka, nieudacznika, satanisty". W dniu 21 lipca 2008 r. pozwany wypowiedział powodowi umowę o pracę bez zgody Rady Powiatu [...]. Z tego względu wyrokiem Sądu Rejonowego w [...] z dnia 23 października 2008 r. został on przywrócony do pracy. Po powrocie do pracy powód nie został wpuszczony do gabinetu, ponieważ urzędował w nim I. Ł. Przydzielono mu inny gabinet, będący w złym stanie technicznym. Sytuacja w miejscu pracy wpłynęła negatywnie na stan zdrowia powoda, zaczęła go boleć głowa, omdlewał, miał bezsenne noce, bał się prezesa R. ., obawiał się utraty pracy. Powód zgłosił się do lekarza neurologa. We wrześniu 2008 r. został skierowany do psychiatry i podjął leczenie psychiatryczne. Od marca 2009 r. był on niezdolny do pracy i przebywał na zwolnieniach lekarskich oraz na świadczeniu rehabilitacyjnym. W grudniu 2009 r. wniósł o zasądzenie na jego rzecz kwoty 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia za stosowany wobec niego mobbing. Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w [...] (VII Pa .../10) zmienił wyrok Sądu Rejonowego oddalający powództwo i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 20.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W motywach tego orzeczenia przyjęto, że pozwany stosował mobbing polegający na uporczywym i długotrwałym nękaniu, wywołujący zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, zmierzający do izolowania i wyeliminowania powoda z zespołu współpracowników. W wyniku tych działań powód doznał rozstroju zdrowia psychicznego, na co wpływ miały także czynniki endogenne (jego cechy osobowościowe). W dniu 30 lipca 2010 r. pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 53 § 1 pkt 1b k.p. Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2010 r. Sąd Rejonowy przywrócił powoda do pracy na poprzednich warunkach, gdyż do rozwiązania umowy o pracę doszło bez wymaganej zgody Rady Powiatu [...]. Pismem z dnia 2 listopada 2011 r. pozwany ponownie rozwiązał z powodem umowę o pracę na podstawie art. 53 § 1 pkt 1b k.p.