Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 29 października 2009 r. - Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Finlandii. - Sprawa C-246/08., sygn. C-246/08

Sprawa C‑246/08

Komisja Wspólnot Europejskich

przeciwko

Republice Finlandii

Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego - Szósta dyrektywa VAT - Artykuł 2 pkt 1 oraz art. 4 ust. 1 i 2 - Pojęcie „działalność gospodarcza” - Państwowe biura pomocy prawnej - Usługi pomocy prawnej świadczone w ramach postępowania sądowego w zamian za wynagrodzenie częściowo płacone przez beneficjenta - Pojęcie „bezpośredniego związku” pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym ekwiwalentem świadczenia

Streszczenie wyroku

Postanowienia podatkowe - Harmonizacja ustawodawstw - Podatki obrotowe - Wspólny system podatku od wartości dodanej - Działalność gospodarcza w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy

(dyrektywa Rady 77/388, art. 2 pkt. 1, art. 4 ust. 1, 2, 5)

Nie uchybia zobowiązaniom, jakie na nim ciążą na mocy art. 2 pkt 1 oraz art. 4 ust. 1, 2 i 5 szóstej dyrektywy 77/388 w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, państwo członkowskie, które nie opodatkowuje podatkiem od wartości dodanej usług świadczonych przez radców prawnych świadczonych przez państwowe biura pomocy prawnej w ramach postępowania sądowego w zamian za wynagrodzenie częściowo płacone przez beneficjenta, gdy związek pomiędzy wspomnianymi usługami pomocy prawnej i wynagrodzeniem płaconym przez beneficjenta nie ma bezpośredniego charakteru wymaganego do tego, aby można było uznać owo świadczenie za wynagrodzenie za usługi, a tym samym do tego, aby można było uznać te usługi za działalność gospodarczą opodatkowaną w rozumieniu art. 2 pkt 1 i art. 4 ust. 1 i 2 szóstej dyrektywy podatkiem od wartości dodanej.

W istocie ponieważ kwota częściowej zapłaty uiszczanej na rzecz państwowych biur przez beneficjentów usług pomocy prawnej świadczonych w ramach postępowania sądowego nie jest obliczana wyłącznie na podstawie wynagrodzenia, lecz zależy również od dochodów i majątku beneficjenta, nie ma takiego bezpośredniego związku, ponieważ ta częściowa zapłata zależy jedynie częściowo od rzeczywistej wartości świadczonych usług i jej związek z tą wartością jest tym mniejszy, im skromniejsze są dochody i majątek beneficjenta. Tezę tą potwierdza istnienie istotnej różnicy między kwotą częściowej zapłaty uiszczoną w ciągu roku przez owych beneficjentów a znacznie wyższymi kosztami funkcjonowania brutto przedstawionymi przez biura pomocy prawnej, przy czym różnica taka może sugerować, że częściowa zapłata ponoszona przez beneficjentów powinna być zrównana raczej z opłatą, której pobór jako taki nie jest w stanie nadać danej działalności gospodarczego charakteru, niż z wynagrodzeniem we właściwym tego słowa znaczeniu.