Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 3 listopada 2008 r., sygn. IV SA/Gl 197/08

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Walentek Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga-Gajewska Sędzia WSA Stanisław Nitecki (spr.) Protokolant sekr. sąd. Magdalena Nowacka-Brzeźniak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 października 2008 r. sprawy ze skargi Wojewody Ś. na uchwałę Rady Gminy M. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ustalenia zasad wypłacania diet oraz ustalenia należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnym oraz sołtysom 1. stwierdza niezgodność z prawem zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 2 ust. 1 lit. c w zakresie słów "[...]" a w pozostałym zakresie oddala skargę, 2. określa, że zaskarżona uchwała w zakresie uwzględniającym skargę nie może być wykonana

Uzasadnienie

Rada Gminy M. w dniu [...] r. podjęła uchwałę Nr [...] w sprawie ustalenia zasad wypłacania diet oraz ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnym oraz sołtysom Gminy M. Uchwała ta podjęta została na podstawie art. 25 ust. 4 - 10 i art. 37b ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.) oraz § 3 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2000 r. w sprawie maksymalnej wysokości diet przysługujących radnemu gminy ( Dz. U. Nr 61, poz. 710 ) i § 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2000 r. w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu kosztów podróży służbowych radnych gminy.

Wojewoda Ś. pismem procesowym z dnia [...] r. za pośrednictwem Rady Gminy M. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na wyżej wymienioną uchwałę. Skarga ta została wniesiona w oparciu o postanowienia art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. W skardze tej wystąpił o stwierdzenie nieważności wskazanej uchwały w częściach określonych w § 2 ust. 1 lit. "c" w zakresie słów "nie będących radnym" oraz § 3 ust. 2. W motywach skargi przedstawiono wpierw główne jej postanowienia, jak również podkreślono przysługującą gminie samodzielność. Zdaniem organu nadzoru przyjęte w przedmiotowej uchwale postanowienia § 2 ust. 1 lit. "c" powoduje dyskryminację pewnej grupy osób uprawnionych do otrzymania diety znajdujących się w takiej samej sytuacji, co rażąco narusza art. 32 Konstytucji RP. Z postanowień tej uchwały wynika bowiem, że sołtys nie będący radnym otrzyma dietę w wysokości [...] zł, natomiast sołtys będący radnym takiej diety nie otrzyma. Zdaniem organu nadzoru obowiązujące przepisy prawa zakładają, że wszyscy są równi wobec prawa, mają prawo do równego traktowania, a nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym czy gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Stosownie do postanowień art. 25 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych, a po myśli art. 37b tej ustawy analogiczne unormowanie przysługuje sołtysom. Nadto wskazany organ zasygnalizował, że rada gminy może przyznać sołtysom diety i zwrot kosztów podróży służbowej i jest to jej prawo a nie obowiązek, jednakże zdaniem organu nadzoru rada gminy nie może uzależniać prawa do ich otrzymania od tego, czy osoba będąca sołtysem pełni równocześnie funkcję radnego czy też nie. Zdaniem wskazanego organu unormowania zamieszczone w art. 25 ust. 4 i w art. 37b ustawy o samorządzie gminnym wykluczają się, co oznacza, że osoba będąca jednocześnie radnym i sołtysem winna otrzymywać dwie niezależne diety z uwagi na pełnienie dwóch niezależnych funkcji społecznych, a ograniczenie prawa obywateli musi posiadać umocowanie w przepisie ustawowym, a obowiązujące unormowania prawne takich ograniczeń nie wprowadzają. Nadto w ocenie organu nadzoru za sprzeczne z prawem należy uznać postanowienie zamieszczone w § 3 ust. 2 przedmiotowej uchwały. W przepisie tym stanowi się, że za każdą nieusprawiedliwioną obecność sołtysa na sesji Rady Gminy potrąca się kwotę [...] zł ustalonej diety. Takie unormowanie narusza treść art. 37a wyżej wymienionej ustawy, w której stanowi się, że przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może uczestniczyć w pracach rady gminy na zasadach określonych w statucie gminy, bez prawa udziału w głosowaniu. Takie unormowanie oznacza, że sołtys jako przewodniczący organu wykonawczego jednostki pomocniczej może a nie musi uczestniczyć w pracach rady, zatem ma on pewne uprawnienie a nie obowiązek udziału w sesjach rady gminy. Wskazany przepis posiada charakter bezwzględnie obowiązujący, a ustawa o samorządzie gminnym nie zawiera unormowania pozwalającego gminie na modyfikowanie tych regulacji. Mocą wskazanego wyżej przepisu nałożono na sołtysa obowiązek uczestniczenia w pracach rady gminy, w sytuacji, kiedy przepisy prawa takiej możliwości nie dają.