Wyrok WSA w Opolu z dnia 10 maja 2011 r., sygn. II SA/Op 82/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Daria Sachanbińska Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz - spr. Protokolant Sekretarz sądowy Mariola Górska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 kwietnia 2011 r. sprawy ze skargi Wojewody Opolskiego na uchwałę Rady Powiatu Namysłowskiego z dnia 10 listopada 2010 r., nr XLIV/401/2010 w przedmiocie zasad udzielania zniżek i określenia ich rozmiaru nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach 1) stwierdza nieważność § 2 i § 3 zaskarżonej uchwały, 2) określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu w części, w której w pkt 1 stwierdzono nieważność.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi, wniesionej w dniu 10 stycznia 2011 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Wojewodę Opolskiego w trybie art. 81 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.), jest uchwała Rady Powiatu Namysłowskiego Nr XLVI/401/2010z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania zniżek i określenia ich rozmiaru nauczycielom, którym powierzono kierownicze stanowiska w szkołach i placówkach oraz zasad zwalniania od obowiązku realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Zaskarżoną uchwałę podjęto na podstawie art. 12 pkt 11 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.) oraz art. 42 ust. 7 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.). W § 1 powyższej uchwały zamieszczono tabelę zawierającą wskazanie poszczególnych stanowisk oraz odpowiadający im tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin, natomiast w § 2 zawarto zapis w brzmieniu: "W ramach posiadanych środków finansowych Zarząd Powiatu może w uzasadnionych przypadkach zwolnić dyrektora szkoły, placówki od obowiązku realizacji tygodniowego wymiaru godzin zajęć (...), jednak na okres nie dłuższy niż rok szkolny, jeżeli warunki funkcjonowania szkoły, placówki powodują znaczne zwiększenie zadań dyrektora.". W § 3 postanowiono, że "Nauczycielom, którym powierzono stanowiska kierownicze w szkołach, placówkach, Zarząd Powiatu może przydzielić godziny ponadwymiarowe w wymiarze nieprzekracząjącym 2 godzin tygodniowo, chyba że z planów nauczania przedmiotu wynika potrzeba przydzielenia większej liczby godzin - na wniosek dyrektora szkoły, placówki.". W § 4 przyjęto, że wymiar zajęć określony uchwałą odnosi się również do nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze w zastępstwie. Wykonanie tej uchwały powierzono Zarządowi Powiatu (§ 5), rozstrzygając jednocześnie o utracie mocy przepisów dotychczasowych (§ 6), natomiast § 7 określono, że "uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego i wchodzi w życie od 1 września 2011 r.". Powyższa uchwała została przedłożona Wojewodzie Opolskiemu w dniu 18 listopada 2010 r., na co wskazuje data prezentaty na kopii uchwały. We wniesionej skardze Wojewoda Opolski domagał się stwierdzenia nieważności § 2 i § 3 zaskarżonej uchwały z powodu istotnego naruszenia prawa. W uzasadnieniu organ nadzoru zaznaczył, że zaskarżona uchwała ma walor prawa miejscowego w rozumieniu art. 40 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Dalej organ przywołał treść przepisów art. 42 ust. 6 oraz ust. 7 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, a także art. 91d pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym i zarzucił, że zapis § 2 skarżonej uchwały stanowi nieuprawnione przekazanie Zarządowi Powiatu kompetencji przyznanych przez ustawodawcę organowi prowadzącemu szkołę lub placówkę, którym jest rada powiatu, o czym przesądza brzmienie art. 91d pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Wskazując na orzecznictwo sądowoadministracyjne wywiódł, że konstytucyjny podział organów na stanowiące i wykonawcze powiatu uszczegółowiony w przepisach ustawy samorządowej zobowiązuje do ścisłego przestrzegania kompetencji przyznanych poszczególnym organom powiatu, stąd kompetencje zastrzeżone do właściwości rady nie mogą być realizowane przez zarząd powiatu i odwrotnie, chyba że ustawa wyraźnie na to zezwala. W tych warunkach, zdaniem skarżącego Wojewody, zapis § 2 podjęty został bez podstawy prawnej i narusza art. 42 ust. 7 pkt 2 w związku z art. 91d pkt 1 ustawy o samorządzie powiatowym. Odnośnie zapisu zawartego w § 3 zaskarżonej uchwały, Wojewoda stwierdził, że wykracza on poza delegację wynikającą z art. 42 ust. 7 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela, w którym jest mowa wyłącznie o obniżaniu obowiązkowego wymiaru godzin, a ponadto jest sprzeczny z art. 35 ust. 1 tej ustawy, regulującym zarówno maksymalną liczbę tych godzin, jak i warunki nakładania na nauczycieli obowiązku pracy w godzinach nadliczbowych. Na tym tle organ wywiódł, że w przywołanych uregulowaniach ustawodawca unormował kompleksowo maksymalny wymiar godzin ponadwymiarowych i zasady ich udzielania, przekazując organom kompetencję jedynie do uregulowania szczegółowych zagadnień, np. na podstawie 91d pkt 1 w zw. z art. 30 ust. 6 pkt 2 ustawy Karta Nauczyciela rada powiatu ustala szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. W oparciu o powyższe organ stwierdził, że Rada podejmując przedmiotową uchwałę działała bez podstawy prawnej, czym istotnie naruszyła prawo. Dodatkowo - powołując się na pogląd wyrażany w orzecznictwie na tle art. 35 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela - wywiódł, że rada powiatu nie jest upoważniona do wprowadzania limitów godzin obowiązujących nauczycieli, zatem regulację przyjętą w § 3 uchwały należy uznać za przekraczającą delegację ustawową, a z kolei przekroczenie zakresu upoważnienia - za istotne naruszenie prawa. Ponadto Wojewoda wskazał, że przyjęty w § 7 zaskarżonej uchwały sposób jej wejścia w życie jest niezgodny z § 45 ust. 1 pkt 4 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej", stanowiącym, że przepisowi o wejściu w życie ustawy można nadać brzmienie "Ustawa wchodzi w życie z dniem ... (dzień oznaczony kalendarzowo)" i z mocy § 143 w/w załącznika ta regulację ma zastosowanie odpowiednio do aktów prawa miejscowego.