Wyrok WSA w Lublinie z dnia 29 wrzenia 2011 r., sygn. II SA/Lu 653/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Wieczorek-Zalewska, Sędziowie Sędzia WSA Joanna Cylc-Malec, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Beata Basak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 29 września 2011 r. sprawy ze skargi Rady Miasta na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiejz dnia [...] r. nr. [...] w sprawie zamiaru likwidacji Miejsko - Gminnego Centrum Kultury oddala skargę

Uzasadnienie

Uchwałą Nr [...] z dnia [...] Rada Miejska wyraziła zamiar likwidacji z dniem 1 stycznia 2012r. Miejsko-Gminnego Centrum Kultury w R. W uzasadnieniu uchwały podniesiono, że przyczyną zamiaru likwidacji jest zmiana koncepcji realizacji zadań własnych w zakresie kultury poprzez utworzenie w Urzędzie Miejskim wydziału, pozwalającego na efektywniejsze wykorzystanie środków finansowych przeznaczonych na prowadzenie działalności kulturalnej. Zdaniem Rady analiza ekonomiczna funkcjonowania Centrum wskazuje, że efektywniejszą i bardziej korzystną formą realizacji zadań w zakresie działalności kulturalnej, pozwalającą na przeznaczenie większych środków finansowych bezpośrednio na tworzenie, upowszechnianie i ochronę kultury, jest wykonywanie zadań z zakresu działalności kulturalnej przez Urząd Miejski w R. Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 6 lipca 2011r. Wojewoda stwierdził nieważność powyższej uchwały. Zdaniem Wojewody przedstawione okoliczności nie stanowią "szczególnie uzasadnionego przypadku" w rozumieniu art. 22 ust. 1 ustawą z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2001 r. Nr 13, poz. 123, ze zm.). Organ wyjaśnił, że "szczególnie uzasadniony przypadek" jest pojęciem nieostrym, wymagającym przy jego stosowaniu szczegółowego i przekonującego uzasadnienia. Organizator ma zatem obowiązek wskazać powody likwidacji instytucji kultury, przy czym oczywiste jest, że chodzi tutaj o zdarzenia i sytuacje wyjątkowe, nadzwyczajne, uniemożliwiające dalsze funkcjonowanie istniejącej instytucji kultury. Likwidacja instytucji kultury z przyczyn o podłożu ekonomicznym jest dopuszczalna wyłącznie w razie całkowitego braku środków finansowych na dalszą działalność tej instytucji, o ile środków tych nie uda się zgromadzić w wyniku działań podejmowanych w związku z podaniem do publicznej wiadomości informacji o zamiarze likwidacji (art. 22 ust. 3 tej ustawy). Organ nadzoru wskazał, że w niniejszej sprawie powołano się na dwie, powiązane ze sobą okoliczności, a mianowicie ,,zmianę koncepcji realizacji zadań własnych w zakresie kultury poprzez utworzenie w Urzędzie Miejskim w R. wydziału" oraz "analizę ekonomiczną wskazującą, że efektywniejszą i bardziej korzystną formą realizacji zadań w działalności kulturalnej jest wykonywanie tych zadań przez Urząd Miejski w R.". Wojewoda zauważył jednak, że brak jest obiektywnych informacji potwierdzających, iż wykonywanie zadań z zakresu działalności kulturalnej przez Urząd Miejski w R. będzie efektywniejszą formą realizacji omawianych zadań. Poza tym uznał, że nawet gdyby realizowanie zadań gminy byłoby tańsze w przypadku wykonywania ich przez urząd gminy, niż w formie odrębnie funkcjonującej jednostki, to i tak okoliczność ta nie stanowiłaby nadzwyczajnej, wyjątkowej sytuacji, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Organ nadzoru podkreślił, że działalność gmin w zakresie kultury jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym i zakwestionował możliwość realizowania przez gminę zadań własnych w zakresie kultury w ramach wydziału urzędu gminy (miejskiego). Organ podzielił pogląd sądów administracyjnych, iż art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej nie daje możliwości prowadzenia działalności w zakresie kultury w innej formie organizacyjnoprawnej niż przewidziana w ustawie (wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2001 r., SA/Sz 2268/00, Lex Nr 49253). Ponadto, za sprzeczne z prawem należy uznać tworzenie rozwiązań nie przewidzianych w ustawie (wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 6 grudnia 2010 r., II SA/Bd 1184/10, Lex Nr 751961). Według Wojewody z art. 9 ust. 1 omawianej ustawy wynika powinność organizowania działalności kulturalnej przez tworzenie samorządowych instytucji kultury, działających na podstawie aktu o utworzeniu oraz statutu nadanego przez organizatora (art. 13 ust. 1), uzyskujących osobowość prawną i rozpoczynających działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora (art. 14. ust. 1), zarządzanych i reprezentowanych przez dyrektora powoływanego w trybie określonym ustawą (art. 17), gospodarujących samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzących samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków na zasadach określonych w ustawie (art. 27-32).