Wyrok WSA w Lublinie z dnia 27 stycznia 2012 r., sygn. I SA/Lu 589/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Kwiatek, Sędziowie WSA Wiesława Achrymowicz (sprawozdawca), WSA Halina Chitrosz, Protokolant Referent stażysta Paulina Zając, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 27 stycznia 2012 r. sprawy ze skargi B. T. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; III. przyznać adwokatowi J. K. kwotę [...] zł / w tym VAT/ tytułem wynagrodzenia za czynności podjęte w ramach pomocy prawnej udzielonej z urzędu, którą to kwotę wypłacić z sum budżetowych Skarbu Państwa (kasa Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie).

Uzasadnienie

I SA/Lu 589/11

UZASADNIENIE

1. Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] w sprawie odmowy umorzenia B. T. / wnioskodawca / zaległości w podatku od towarów i usług za okresy: grudzień 2000 r., styczeń, maj, czerwiec, lipiec, sierpień, październik, grudzień 2001 r., od czerwca do grudnia 2002 r., styczeń, luty, od kwietnia do grudnia 2003 r., od lutego do kwietnia 2004 r.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, że zaległości podatkowe objęte wnioskiem o umorzenie wynikają z faktu, że Z. T., brat wnioskodawcy, nie uregulował zobowiązań wykazanych w deklaracjach podatkowych VAT-7 i nie odprowadził pobranego podatku VAT. Zobowiązania te przeniesione zostały na spadkobierców, między innymi na wnioskodawcę. Decyzje przenoszące odpowiedzialność podatkową stały się prawomocne. Sporną kwestią w sprawie jest ocena stanu faktycznego na gruncie art. 67a § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa / Dz.U.05.8.60 ze zm. - o.p. /. Zastosowanie tego przepisu należy do uznania organu podatkowego. Organ podatkowy, po wyczerpującym zebraniu materiału dowodowego, dokonuje oceny czy materiał ten pozwala uwzględnić interes spadkobiercy podatnika w kontekście ogólnego interesu publicznego. Ewentualne przesłanki do umorzenia zaległości podatkowej czy odsetek za zwłokę, organ podatkowy ocenia nie tylko pod względem osobistej sytuacji materialnej spadkobiercy podatnika, lecz także w szerszym rozumieniu interesu ogólnospołecznego jako społecznie uzasadnionego. Za takie przesłanki należy uznać wszystkie te przypadki, w których zapłata należnych budżetowi kwot naruszałaby elementarne zasady sprawiedliwości społecznej. Organy podatkowe oceniając ważny interes spadkobiercy podatnika winny mieć też na uwadze interes publiczny, czyli interes budżetu Państwa, w którym należności podatkowe stanowią podstawowe źródło jego zasilania, z którego realizowane są następnie wydatki na cele ogólnospołeczne. Interes publiczny to sytuacja, gdy zapłata zaległości podatkowej powoduje konieczność ubiegania się przez podatnika o środki z pomocy państwowej, gdy nie jest on w stanie zaspokoić własnych elementarnych potrzeb materialnych. Interes publiczny nie może być rozumiany wyłącznie, jako ochrona podatkowych dochodów budżetowych Państwa, realizowana przez bezwzględne ściąganie podatków. W kontekście działania w warunkach uznania, organy podatkowe mają obowiązek respektowania zasad konstytucyjnych sformułowanych w art. 2, art. 32 ust 1, art. 67, art. 69, art. 84, art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej / Dz.U.97.78.483 ze zm. /. Wyjątkowość instytucji z art. 67a § 1 pkt 3 o.p. polega na odstępstwie od zasady powszechności ponoszenia ciężaru podatku. Jest możliwa do stosowania, gdy okoliczności sprawy uzasadniają zaistnienie ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego. Nawet jednak, kiedy organ podatkowy stwierdzi, że zachodzi jedna z tych przesłanek, to w ramach przysługującego mu uznania może nie uwzględnić wniosku o umorzenie.