Wyrok WSA w Lublinie z dnia 27 września 2013 r., sygn. I SA/Lu 491/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Halina Chitrosz (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Wiesława Achrymowicz, Sędzia WSA Małgorzata Fita, Protokolant Specjalista Marta Ścibor, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 27 września 2013 r. sprawy ze skargi M. K. i A. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...]. nr [...] w przedmiocie umorzenia zaległości podatkowych I. oddala skargę; II. przyznaje adwokatowi J. S. wynagrodzenia w kwocie [...], w tym VAT) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...], Dyrektor Izby Skarbowej w L. po rozpoznaniu odwołania M. K. i A. K. od decyzji Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w L. z dnia [..], nr [..] w sprawie odmowy umorzenia zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r. w kwocie 14 026,00 zł wraz z należnymi odsetkami za zwłokę obliczonymi na dzień złożenia wniosku w wysokości 6 102,00 zł - utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

W jej uzasadnieniu podano, że skarżący wnioskiem z dnia [..] wystąpili do Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w L. z prośbą o umorzenie zaległości podatkowej w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 rok na podstawie korekty zeznania podatkowego PIT-36 i rozliczenia dochodu wynikającego z umowy zamiany aktem notarialnym [..] z dnia [...] lokali mieszkalnych. Wniosek ten uzasadnili problemami finansowymi (trudną sytuacją materialną), podkreślając, że M. K. pracuje w handlu, a A. K. jest spawaczem. Wskazali także na nieznajomość przepisów podatkowych. Zaznaczyli że "wspólne pieniądze nie wystarczają do kolejnej pensji", mieszkają wspólnie z teściową, "która ma też taki sam podatek", a przedmiotowa zaległość stanowi dla nich zbyt duże obciążenie - "jest to za duża kwota żeby płacić z jednego gospodarstwa" oraz, że często muszą pożyczać nawzajem pieniądze na życie". Wyjaśniali ponadto, że za leki i mieszkanie płacą po połowie, a w sytuacji, gdy zabraknie teściowej prawdopodobnie zadłużą mieszkanie, gdyż są "na jej garnuszku". Zwrócili uwagę na zwiększające się potrzeby dorastających dzieci oraz podnieśli okoliczności związane z utrzymaniem chorego dziecka ("starsza córka W. jest alergiczką na roztocza, ma alergię pokarmową oraz początki astmy oskrzelowej"), co się wiąże z koniecznością corocznych wizyt u pulmonologa dziecięcego. Argumentowali również, że zamiany mieszkania dokonali ze względu na córkę, ponieważ poprzednie mieszkanie było zagrzybione, zawilgocone i nienasłonecznione. Wyrazili obawy, że M. K. w przyszłości może utracić pracę i ma "niepewny grunt finansowy pod sobą". Pokreślili również, że obecnie teściowa sprawuje opiekę nad dzieckiem, ale być może w przyszłości będą zmuszeni, poszukać opiekunki lub oddać dziecko do żłobka. Zaznaczając, że w opisanej sytuacji zapłacenie podatku będzie podważeniem warunków egzystencji rodziny, zwrócili uwagę na fakt, że przedmiotowa zamiana mieszkań nastąpiła nieodpłatnie. Powoływali się także na nieznajomość prawa, tj. brak wiedzy, że "zamiana w świetle prawa traktowana jest jako sprzedaż" oraz brak wiedzy w zakresie skorzystania z tzw. "ulgi meldunkowej". W ich ocenie, powołanie się na błąd jest okolicznością wyłączającą winę i powinno skutkować złagodzeniem odpowiedzialności lub zastosowaniem nadzwyczajnej ulgi w postaci umorzenia postępowania podatkowego, zgodnie z prawem i zasadami współżycia społecznego.