Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. II SA/Ol 187/16

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Janina Kosowska Sędziowie Sędzia WSA Beata Jezielska (spr.) Sędzia WSA Tadeusz Lipiński Protokolant specjalista Jakub Borowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 lipca 2016r. sprawy ze skargi J. B. na decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia "[...]"., Nr "[...]" w przedmiocie kary z tytułu urządzania gier hazardowych 1/ uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; 2/ zasądza od Dyrektora Izby Celnej w Olsztynie na rzecz skarżącego J. B. kwotę 1600 zł (tysiąc sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia "[...]" Naczelnik Urzędu Celnego, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, art. 90, art. 91 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2015r., poz. 612 ze zm., dalej jako: u.g.h.), wymierzył J. B. prowadzącemu działalność gospodarczą pod nazwą Firma Handlowa J. B. karę pieniężną w wysokości "[...]" z tytułu urządzania gier na automatach: "[...]" nr "[...]", "[...]" nr "[...]", "[...]" nr "[...]", poza kasynem gry, tj. w barze H przy ul. W w E. W uzasadnieniu podano, że podczas wykonywania obowiązków służbowych przez funkcjonariuszy celnych w dniu "[...]" ujawniono obecność wskazanych wyżej automatów w przedmiotowym lokalu. W wyniku czynności procesowych ustalono, że przedmiotowe automaty były podłączone do sieci i udostępnione do gry. W celu ustalenia zasad działania ujawnionych automatów dokonano ich oględzin oraz przeprowadzono eksperyment procesowy, polegający na doświadczalnym odtworzeniu przebiegu dostępnych na nich gier. Do materiału zgromadzonego w niniejszej sprawie zostały włączone także opinie biegłego sądowego z dnia "[...]" dotyczące przedmiotowych automatów. Biegły stwierdził, że urządzenia "[...]" oraz "[...]" to klasyczne automaty do gier, na których realizowane są gry w celach komercyjnych - wymagają wniesienia opłat za ich udostępnienie i pozwalają zarazem uzyskać wygrane pieniężne - wypłacane bezpośrednio z automatu w monetach lub poza automatem umożliwiającym finansowe rozliczanie wyników gier w oparciu o rejestrowane na licznikach wewnętrznych zapisy. Opiniowane gry odbywają się w trybie realnym (za pieniądze) i nie są symulacją gier, zawierają elementy losowości zapisane w programach gier wykorzystujących standardowo procedury losowe (pseudolosowe). Nie ma w nich żadnych cech zręcznościowych, nie wymagają od grającego żadnej zręczności. Po uruchomieniu gry o jej wyniku decyduje algorytm (model operacji zapisany w programie gier), całkowicie niezależny od grającego, na który nie ma on żadnego wpływu. W odniesieniu do automatu "[...]" biegły podał, że jest to komputerowe urządzenie wideo. Oferowane na automacie gry organizowane są w celach komercyjnych - wymagają wniesienia opłaty za gry oraz umożliwiają realizację wypłat wygranych poza automatem w oparciu o stany liczników wewnętrznych. Oferowane gry mają charakter losowy - wynik każdej pojedynczej gry jest zależny od przypadku. Po uruchomieniu gry o jej wyniku decyduje algorytm gry. Grający nie ma żadnego wpływu na końcowy wynik pojedynczej gry. W świetle zgromadzonego materiału dowodowego organ uznał, iż automaty do gier - będące przedmiotem niniejszego postępowania - umożliwiają rozgrywanie gier scharakteryzowanych w art. 2 ust. 3 u.g.h., zawierających wyłącznie elementy losowości, zarówno o wygrane pieniężne, jak i wygrane rzeczowe w rozumieniu podanym w art. 2 ust.4 u.g.h. Urządzanie gier na takich automatach, z zastrzeżeniem przepisów przejściowych, możliwe jest jedynie w kasynie gry. Wskazano, że funkcjonariuszom nie przedstawiono koncesji na prowadzenie kasyna gry, ani zezwolenia na urządzanie gier na automatach o niskich wygranych, o którym mowa w art. 129 ust. 1 u.g.h. W toku kontroli lokalu ujawnione zostały umowy podnajmu/dzierżawy powierzchni lokalu, a także dokumenty określane jako listy aktualizacji urządzeń do umów dzierżawy powierzchni, z których wynika, że dysponentami ujawnionych w lokalu automatów byli: T Spółka z o.o. z siedzibą w W, H sp. z.o.o. z siedziba w W oraz B, Usługi Serwisowe, K. T. w O, którym skarżący oddał do wyłącznego użytkowania część powierzchni lokalu w celu prowadzenia działalności gospodarczej i wykorzystania jej na zainstalowanie i eksploatację ujawnionych w lokalu automatów, w zamian za miesięczny czynsz w wysokości "[...]" brutto. Organ I instancji przyjął, że identyfikując podmiot urządzający gry, który podlega karze określonej w art. 89 ust. 1 u.g.h., należy mieć na względzie ogół regulacji u.g.h., w tym m.in. art. 2 ust. 7, art. 6-7, przepisy Rozdziału 2 i kolejnych, z których wnioskować można, że w przypadku urządzania gier chodzi o uruchomienie, czy też organizację i realizację przedsięwzięcia dotyczącego działalności hazardowej, w określonym miejscu, przy zachowaniu ustalonych zasad. Wywiedziono, że oprócz aspektów formalno-prawnych (obejmujących kwestie związane z posiadaniem i udostępnianiem sprzętu do gier, koniecznego do jego funkcjonowania oprogramowania, zarządzania nim oraz serwisowania) trzeba mieć na uwadze także wymogi wynikające z konieczności zapewnienia odpowiednich warunków lokalowych, zaopatrzenia w energię elektryczną i sprawowania opieki gwarantującej bezpieczeństwo samych urządzeń. Znaczenie w tej kwestii ma także zagadnienie odpowiedzialności (administracyjnej, podatkowej, karnej, cywilnej, odszkodowawczej) za skutki prowadzonej działalności oraz czerpanych z tej działalności zysków. Za niesporne w niniejszej sprawie organ I instancji uznał fakt, że skarżący sprawował zarówno bezpośrednie władztwo nad lokalem, w którym urządzane były gry na automatach, jak i rzeczywisty nadzór nad należącymi do innych podmiotów automatami, a z podnajmu części powierzchni lokalu, celem zainstalowania i eksploatacji na niej urządzeń do gier, uczynił dodatkowe źródło stałych dochodów. Rola strony nie ograniczała się wyłącznie do udostępnienia lokalu, energii elektrycznej i zapewnienia ochrony użytkowanym w lokalu automatom, gdyż brał on aktywny udział w działalności, m.in. zapewniając wypłatę uzyskanych na nich wygranych w sytuacji gdy nie mogły one samodzielnie zrealizować wypłat. Bez zapewnienia tego typu świadczeń, korzystanie z automatów byłoby wręcz niemożliwe, a co najmniej utrudnione i mało atrakcyjne dla odwiedzających lokal klientów. W ocenie organu zasadnym jest uznanie strony za podmiot urządzający gry na automatach poza kasynem gry w rozumieniu art. 89 ust.1 pkt 2 u.g.h., a orzeczony wymiar kary stanowi realizację obowiązku wynikającego wprost z art. 90 ust. 1 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 u.g.h. Odnośnie do podnoszonej przez stronę kwestii konieczności notyfikacji przepisów u.g.h. Komisji Europejskiej organ powołał się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 marca 2015r. (sygn. akt P 4/14), w którym Trybunał orzekł, że art. 14 ust. 1 i art. 89 ust. 1 pkt 2 u.g.h. są zgodne z art. 2 i 7 w zw. z art. 9 oraz z art. 20 i 22 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wskazano, że skoro przedmiotowe przepisy poddane kontroli przez Trybunał nie zostały zakwestionowane i derogowane z systemu prawnego RP, to nie ma podstaw do kwestionowania ich bezwzględnego obowiązywania i stosowania.