Wyrok WSA w Lublinie z dnia 12 marca 2020 r., sygn. II SA/Lu 682/19

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Grzegorz Grymuza Sędziowie Asesor sądowy Jerzy Parchomiuk, Sędzia WSA Bogusław Wiśniewski (sprawozdawca) Protokolant Starszy sekretarz sądowy Agnieszka Wojtas po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2020 r. sprawy ze skargi M. M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] września 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z funduszu alimentacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Prezydenta Miasta L. z dnia 11 kwietnia 2019 r. znak: [...]

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2019r. Prezydent Miasta L. odmówił M. M. umorzenia należności z tytułu wypłaconych świadczeń alimentacyjnych z funduszu alimentacyjnego na rzecz M. M. i M. M., w okresie od 1 października 2014 r. do 31 sierpnia 2018 r., w wysokości [...] zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, które na dzień wydania decyzji wynoszą [...] zł. Po rozpoznaniu odwołania strony Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzję organu I instancji utrzymało w mocy. W motywach uzasadnienia swojej decyzji organ odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 30 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 7 września 2007r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ( Dz. U z 2018r. poz. 554 ) organ wierzyciela w drodze decyzji administracyjnej na wniosek dłużnika alimentacyjnego może umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną. Kolegium zwróciło uwagę, że użyty w przepisie zwrot "może" wskazuje, iż decyzja w sprawie umorzenia należności dłużnika alimentacyjnego jest decyzją uznaniową. Taki charakter decyzji oznacza, że organ administracji stosownie do art. 7 kpa ma obowiązek kierowania się słusznym interesem obywatela, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny, ani nie przekracza to możliwości organu administracji publicznej wynikających z przyznanych mu uprawnień i środków prawnych. Według ustaleń w sprawie, odwołujący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z matką J. M., źródłem dochodu rodzina jest jego renta socjalna w wysokości [...] zł, która po potrąceniach komorniczych wynosi [...] zł, miesięcznie, zasiłek pielęgnacyjny w wysokości [...] zł miesięcznie i wynagrodzenie matki w wysokości netto [...] zł. Sytuacja zdrowotna odwołującego wyklucza odwołującego z rynku pracy. Według orzeczenia orzecznika ZUS odwołujący od urodzenia, tj. od 20 kwietnia 1985 r. ma ustaloną niezdolność do pracy do 31 grudnia 2020 roku. W tych realiach sprawy średni miesięczny dochód rodziny to [...] zł, zaś na jedną osobę [...] zł, bez możliwości zarobkowania przez odwołującego. Aktualna wysokość należności będących przedmiotem egzekucji to alimenty zaległe wynoszące na dzień 5 lutego 2019 r. na rzecz wierzyciela [...] zł, odsetki [...] zł, zaległe świadczenia z funduszu alimentacyjnego wynoszące [...] zł, odsetki [...] zł. Egzekucja prowadzona przez komornika jest skuteczna, co pozwala na wyegzekwowanie całości zobowiązań. Zdaniem Kolegium umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego ma charakter wyjątkowy i zachodzi jedynie wówczas, gdy na skutek obiektywnych okoliczności sytuacja dochodowa i rodzinna uniemożliwia zobowiązanemu z wywiązania się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Stan taki powinien być jednak efektem czynników obiektywnych, na które zobowiązany nie ma wpływu, gdyż tylko takie przesłanki mogą uzasadniać umorzenie jakichkolwiek należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Wszelkiego zatem rodzaju zwolnienia z tego obowiązku mają charakter wyjątkowy i powinny być interpretowane w sposób ścisły, a nie rozszerzający, bowiem obowiązek alimentacyjny ciąży bezwzględnie na każdym z rodziców, a alimenty służą realizacji ochrony dobra dziecka poprzez zapewnienie środków na jego godziwe utrzymanie, wychowywanie czy edukację. Fakt wypłaty przez państwo świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz osoby małoletniej z tytułu zasądzonych alimentów, nie zwalnia zobowiązanego z obowiązku alimentacji wobec własnego dziecka. Każde natomiast umorzenie zadłużenia alimentacyjnego powoduje przerzucenie na wszystkich członków społeczeństwa kosztów utrzymania dzieci dłużników alimentacyjnych. Kolegium zaznaczyło, że dochód strony nie należy do najniższego dochodu, dlatego pozwala odwołującemu na podjęcie spłaty zadłużenia. W jego ocenie decyzja podjęta została w granicach uznania administracyjnego.