Wyrok WSA w Warszawie z dnia 7 września 2020 r., sygn. IV SA/Wa 1594/20

Wodne prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Małgorzata Małaszewska-Litwiniec (spr.) po rozpoznaniu w dniu 7 września 2020 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu M. G. i S. G. od decyzji Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie z dnia [...] maja 2020 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia bez odszkodowania pozwolenia wodnoprawnego I. uchyla zaskarżoną decyzję; II. zasądza solidarnie od Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie na rzecz M. G. i S. G. kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie decyzją z [...] maja 2020 r., nr [...] Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (dalej Prezes PGW) przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Organ I. instancji po uchyleniu decyzji Starosty M. (dalej Starosty) z [...] grudnia 2017 r, nr [...], cofającej bez odszkodowania pozwolenie wodnoprawne udzielone J. T. decyzją Starosty z [...] lutego 2004 r. na szczególne korzystanie z wód rzeki M. na potrzeby stawów hodowlanych. Stan faktyczny i prawny niniejszej sprawy przedstawia się następująco. Decyzją z [...] lutego 2004 r. Starosta udzielił J. T. pozwolenia wodnoprawnego na piętrzenie wód rz. M. zastawką w km 92+080 do rzędnej 67,10 m n.p.m; na pobór wody rowem "B" na potrzeby stawów karpiowych w ilości łącznej 196.800 m³/rok, a także na odprowadzanie oczyszczonych wód z obiektu stawowego rowem "A" do rzeki M. w km 91+550 w ilości 104 m³/rok. W warunkach pozwolenia zastrzeżono, że wody do rzeki będą odprowadzane w natężeniu nie większym niż 0,7 m³/s oraz określono liczbę pobranych średnich dobowych prób do analizy w ciągu roku. Na korzystającego z wód nałożono m. in. obowiązek wykonania drenażu odwadniającego stopę grobli podwyższającej skarpę po prawej stronie rzeki Myśli przy urządzeniu piętrzącym. Postępowanie w przedmiocie cofnięcia pozwolenia wodnoprawnego zapoczątkował wniosek S. G. z 20 marca 2017 r. o przeprowadzenie kontroli korzystania z wód na działce [...], obręb M., w związku z podtapianiem pól Wnioskodawcy. W jego wyniku Starosta 14 kwietnia 2017 r. dokonał przeglądu ustaleń wynikających z pozwolenia wodnoprawnego, podczas którego stwierdzono, że piętrzenie na rzece M. nie jest prowadzone, woda z rzeki nie jest pobierana, rów doprowadzający wodę do obiektu stawowego zlokalizowany na dz. nr [...]i nr [...], obręb M., Gmina B., jest przekonserwowany, zbiornik na doprowadzalniku B jest napełniony wodą i częściowo zarośnięty roślinnością, staw główny jest napełniony wodą do rzędnej 66,62 m n.p.m. (pozwolenie na 67,10 m n.p.m.), właściciel obiektu stawowego partycypuje w kosztach konserwacji rzeki M. na niniejszym odcinku, a także prowadzi rejestr poboru zrzutu wody do rzeki oraz książkę obiektu stawowego. Drenaż odwadniający wzdłuż stopy prawego wału rzeki nie został wykonany wbrew obowiązkowi nałożonemu pozwoleniem wodnoprawnym. 3 sierpnia 2017 r. przeprowadzone zostały z udziałem geodety kolejne oględziny obiektu stawowego. Geodeta oświadczył, że w związku z porastającą brzegi trzciną niemożliwym było dokonanie pomiaru powierzchni stawu hodowlanego. W drodze do zastawki betonowej, Organ ujawnił również wodę stojącą na ścieżce technologicznej na polu S. G. na odcinku 10 - 15 m. Na zastawce betonowej nie stwierdzono piętrzenia wód, poziom wody na rzece wyniósł 65,65 m n. p. m., a część rowu "B" jest mocno porośnięta roślinnością. Ten sam poziom wody wystąpił w stawie głównym oraz zbiorniku "B". J. T. wyjaśnił do protokołu, że nie prowadzi badań jakości ścieków, bowiem przyrost produkcji ryb w stawie nie przekracza 1,5 t, wobec czego ścieki nie występują. Nadmienił również, że drenażu odwadniającego stopę grobli nie wykonano z powodu braku zgody właściciela gruntu, na którym urządzenie miało zostać wykonane. Pismem z 22 sierpnia 2017 r. Starosta wezwał J. T. do wycinki trzciny w zakresie umożliwiającym pomiar powierzchni stawów, dostarczenia wyników badań próbek wody z całego okresu trwania pozwolenia wodnoprawnego oraz do udzielenia wyjaśnień dotyczących wykonania drenażu. W odpowiedzi na to wezwanie J. T. wyjaśnił, że nie dokona wycięcia trzciny, gdyż żądanie to nie ma podstawy prawnej oraz związane będzie ze szkodą ornitologiczną. W nawiązaniu do drugiego punktu wezwania podkreślił, że zgodnie art. 9 pkt. 14. Prawa wodnego (Dz. U. z 2005 r. nr 239 poz. 2019) kwalifikacja zrzucanych wód odbywa się na podstawie kryterium przyrostu masy ryb w ciągu jednego cyklu z 1 ha. W trakcie cyklu hodowlanego ryb karpiowatych przyrost masy ryb nie przekroczył 1500 kg, co nie kwalifikowało zrzucanych wód jako ścieków, a tym samym wymóg badania wód nie był konieczny. Odstąpienie od wykonania drenażu uzasadnił sprzeciwem właściciela gruntu, przez który drenaż miałby przebiegać, co potwierdził załączonym dokumentem podpisanym przez właściciela nieruchomości. Pismem z 14 listopada 2017 r. M. G. wskazała, że intensywne opady oraz nadmierny zrzut wody ze stawu rybnego zlokalizowanego na działce [...], obręb M. uniemożliwia prowadzenie prac agrotechnicznych na działce [...], obręb M., której jest właścicielką wraz ze S. G. Lokalny problem stanowi również regularne zalewanie drogi powiatowej nr [...], co powoduje zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego. Pismem z 28 listopada 2017 r. Starosta zawiadomił Strony o wszczęciu postępowania w przedmiocie cofnięcia bez odszkodowania pozwolenia wodnoprawnego udzielonego J. T. Na podstawie poczynionych ustaleń Starosta decyzją z [...] grudnia 2017 r. cofnął bez odszkodowania decyzję Starosty M. nr [...] z dnia [...] lutego 2004 r. sprostowaną w dniu [...] marca 2004 r., w której udzielono J. T. zam. w B. zezwolenia na szczególne korzystanie z wód rzeki M. (dz. nr [...] obr. M., gm. B.) tj.: piętrzenie wód rzeki M., pobór wód rzeki M. i odprowadzenie oczyszczonych wód wykorzystywanych w hodowli ryb karpiowatych oraz zobowiązał J. T. do likwidacji urządzenia wodnego tj. rowu otwartego ziemnego nieuszczelnionego, zlokalizowanego na działce nr [...] obr. M., gm. B. w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się niniejszej decyzji. Po rozpoznaniu odwołania J. T., decyzją z [...] lutego 2019 r. Prezes PGW uchylił decyzję Starosty i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Organowi I. instancji. W ocenie Prezesa PGW, Organ I. instancji nie przeprowadził należytej oceny akt sprawy i nie udokumentował, co stanowiło podstawę do cofnięcia przedmiotowego pozwolenia wodnoprawnego. Starosta nie odniósł się do argumentu podnoszonego przez Zobowiązanego, że przy przyroście ilości ryb nieprzekraczającym 1,5 t produkcji, ustawa nie zalicza takich wód do ścieków, a wcześniej prowadzone postępowania nie uznały niewykonywania tego obowiązku za wystarczającą podstawę do cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia wodnoprawnego. Z akt sprawy wynika ponadto, że powodem występowania podtopień na terenie przyległym do rzeki jest przede wszystkim zbyt mała średnica przepustu zlokalizowanego w km 92+800 rz. M., a zatem wykonanie drenażu nie rozwiąże problemu podtopień. Prezes PGW nadmienił jednocześnie, że nałożenie obowiązku likwidacji rowu położonego na działce [...], również nie przyczyni się do poprawy stosunków wodnych na nieruchomości. Brak znaczenia rowu melioracyjnego dla kształtowania stosunków wodnych oznacza, iż nałożenie niniejszego obowiązku nie znajduje uzasadnienia. Organ odwoławczy podkreślił, że decyzja o cofnięciu pozwolenia wodnoprawnego nie prowadzi do likwidacji szkód powstałych na skutek podtopień.