Wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 października 2020 r., sygn. IV SA/Wa 1496/20

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Alina Balicka, Sędziowie: Sędzia WSA Wanda Zielińska - Baran (spr.), Asesor WSA Paweł Dańczak, po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 16 października 2020 r. sprawy ze skargi W. M. na postanowienie Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] kwietnia 2020 r., nr [...] w przedmiocie odmowy uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy oddala skargę

Uzasadnienie

Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska postanowieniem z [...] kwietnia 2020 r. , `nr [...], wydanym na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w zw. z art. 144 k.p.a. oraz art. 60 ust. 1 w zw. z art. 53 ust.4 pkt 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, po rozpatrzeniu zażalenia W. M., utrzymał w mocy postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z [...] z [...] października 2019 r., nr [...], o odmowie uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego, budowie budynku gospodarczego i budowie infrastruktury technicznej na działce nr [...] w obrębie ew. [...], gm. [...]. W uzasadnieniu podano, iż Burmistrz [...] pismem z 18 stycznia 2019 r. wystąpił o uzgodnienie projektu decyzji o warunkach zabudowy dla wyżej opisanej inwestycji. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w [...] postanowieniem z [...] lutego 2019 r. odmówił uzgodnienia przedłożonego projektu decyzji o warunkach zabudowy. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska postanowieniem z [...] lutego 2019 r. uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Rozpatrując ponownie sprawę organ I instancji przeprowadził wizję lokalną w celu ustalenia stanu faktycznego sprawy. Następnie postanowieniem z [...] października 2019 r. ponownie odmówił uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy, stwierdzając, że przedmiotowa inwestycja może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000 [...] ([...]) poprzez możliwy znacząco negatywny wpływ na stan populacji przedmiotów ochrony tego obszaru, w tym derkacza (Crex crex), żurawia (Grus grus), orlika krzykliwego (Aquila pomarina), bielika (Haliaeetus albicilla) i bociana białego (Ciconia ciconia). Tym samym może ona naruszyć art. 33 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 r., poz. 55). W zażaleniu W. M., wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz orzeczenie co do istoty sprawy, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości, zarzucając naruszenie art. 7,77., 80 i 107 § 3 k.p.a., art. 33 ustawy o ochronie przyrody, art. 63 i art. 97 ust. 3 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie (...), art. 6 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska. GDOŚ rozpatrując zażalenie, wskazał, iż przedmiotem uzgodnienia jest projekt decyzji o warunkach zabudowy sporządzony dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego i niezbędnej infrastruktury technicznej w ramach zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, hodowlanych i ogrodniczych na terenie działki nr [...] w obrębie ew. [...], gmina [...]. Teren planowany do zainwestowania zlokalizowany jest w granicach: obszaru chronionego krajobrazu "Pojezierze [...]", oraz [...] Parku Krajobrazowego, a także w granicach obszarów Natura 2000: obszaru specjalnej ochrony ptaków [...] ([...]) oraz specjalnego obszaru ochrony siedlisk Jeziora [...] ([...]). W niniejszej sprawie należało zbadać czy przedłożony projekt decyzji o warunkach zabudowy jest zgodny z uchwałą Nr [...] Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] września 2009 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. [...] z 2014 r., poz. [...], z późn. zm.) w odniesieniu do obszaru chronionego krajobrazu "Pojezierze [...], z uchwałą Nr [...] Sejmiku Województwa [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. w sprawie [...] Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. [...] z 2014 r., poz. [...]) oraz z art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody w odniesieniu do obu obszarów Natura 2000. Z projektu decyzji o warunkach zabudowy wynika, że planowany do zainwestowania teren (teren inwestycji), stanowiący część działki nr [...], to otwarte tereny łąk (ŁV, LVI), pastwisk (PslV) i nieużytków (N) z dwoma rowami melioracyjnymi na łąkach (W/ŁV) w południowo zachodniej części nieruchomości. Wzdłuż zachodniej granicy działki biegnie nasyp dawnej linii kolejowej, na którym obecnie, zgodnie z informacją skarżącego, znajduje się asfaltowa droga rowerowa, a od strony południowej teren inwestycji graniczy z niewielkim pasem lasu znajdującym się jeszcze w granicach tej samej nieruchomości. Teren planowany do zainwestowania użytkowany jest w sposób ekstensywny jako łąka. Zgodnie z protokołem z oględzin terenu, "środkowa część działki (w okolicy i pomiędzy rowami) stanowi obniżenie terenu z roślinnością świadczącą o tym, że jest okresowo podmokły." Potwierdzają to zdjęcia wykonane podczas oględzin, obrazujące stagnującą na powierzchni gruntu wodę. Odnośnie ukształtowania terenu, w protokole odnotowano również, że "teren przeznaczony pod lokalizację inwestycji jest zróżnicowany pod względem rzeźby terenu, tj. występują 2 wzniesienia od strony zachodniej (przy ścieżce rowerowej) oraz od strony wschodniej - na którym to wzniesieniu inwestor planuje realizację inwestycji'. Dalej w protokole stwierdzono, że "na terenie przeznaczonym pod inwestycję występują nielicznie zakrzaczenia oraz nieliczne drzewa (w większości olchy) o niewielkich rozmiarach". Dokumentacja fotograficzna uwidacznia, że większość z tych zadrzewień ma pokrój i wysokość drzew stanowiących wspomniany las w południowej części działki. Teren działki nr [...] ma powierzchnię 2,6229 ha, stanowi ona część rozległego kompleksu podmokłych łąk, pastwisk i gruntów rolnych, rozciągających się na wschód i południe od przedmiotowej nieruchomości. Kompleks ten stanowi swoistą wydzieloną przestrzennie enklawę otoczoną lasami. Również od znajdującej się na północ zabudowy [...] odgradza go pas zwartych zadrzewień. Organ odwoławczy wyjaśnił, iż przy analizie zgodności przedłożonego projektu decyzji z przepisami w zakresie obszaru chronionego krajobrazu "Pojezierze [...]" i [...] Parku Krajobrazowego, należało zwrócić szczególną uwagę na zakazy: likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych (§ 2 ust. 1 pkt 3 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 3 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego) oraz dokonywania zmian stosunków wodnych (§ 2 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego). W projekcie decyzji o warunkach zabudowy wskazano, iż teren inwestycji obejmuje całą powierzchnię działki nr [...] z wyłączeniem części określonej w ewidencji gruntów jako las (LslV, LsV) i fragmentów rowów melioracyjnych znajdujących się na tym terenie leśnym. Przy czym w odległości 5 m od wschodniej granicy działki wyznaczona została nieprzekraczalna linia zabudowy. Na tak określonym terenie inwestycji, podczas wizji terenowej, zidentyfikowano zadrzewienia, które z uwagi na rozmieszczenie na działce należy określić, w ocenie organu, jako zadrzewienia śródpolne i nadwodne. Jak obrazują zdjęcia dołączone do protokołu są to zadrzewienia dojrzałe, o pokroju i wysokości drzew stanowiących las. Oznacza to, że przedłożony do uzgodnienia projekt decyzji o warunkach zabudowy dopuszcza realizację inwestycji na terenie zadrzewionym, a tym samym narusza zakaz, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust.1 pkt 3 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego, zgodnie z którymi zakazuje się likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają one z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych. Organ stwierdził, iż nie jest możliwe zastosowanie odstępstw od wspomnianych zakazów, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 in firie uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 3 in fine uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Wnioskowana inwestycja nie jest bowiem planowana do realizacji z uwagi na potrzeby ochrony przeciwpowodziowej, ani z uwagi na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, wodnego, czy też budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urządzeń wodnych. Nie zachodzą zatem odstępstwa, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 in firnie uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 3 in fine uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Zgodnie z § 2 ust. 2 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu, w odniesieniu do wszystkich zakazów, o których mowa w § 3 pkt 1 obowiązują odstępstwa wskazane w art. 24 ust. 2-3a ustawy o ochronie przyrody. A zgodnie z § 4 pkt 2 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego na terenie parku obowiązują odstępstwa, o których mowa w art. 17 ust. 2-4 ustawy o ochronie przyrody. Planowana inwestycja nie należy jednak do wymienionych w tych przepisach działań, a zidentyfikowane zadrzewienia stanowią głównie olchy - gatunek rodzimy, są zadrzewieniami ponad 20 letnimi, nie są źródłem gradacji szkodliwych owadów, a teren ich występowania nie jest wskazany do prowadzenia czynnej ochrony przyrody. Organ stwierdził, iż w niniejszej sprawie nie zachodzi żadne z odstępstw przewidzianych dla zakazu likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych i nadwodnych występujących na terenie inwestycji. W związku z tym oraz wobec faktu występowania na terenie inwestycji takich zadrzewień należy stwierdzić, że przedmiotowy projekt decyzji jest niezgodny z zakazem, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 3 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust.1 pkt 3 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Organ odwoławczy stwierdził, iż projekt decyzji o warunkach zabudowy narusza zakaz zmiany stosunków wodnych, tj. zakaz, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 6 uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Z protokołu oględzin terenu wynika, że, "środkowa część działki (w okolicy i pomiędzy rowami) stanowi obniżenie terenu z roślinnością świadczącą o tym, że jest okresowo podmokły" , co potwierdza dokumentacja fotograficzna. Wskazany teren podmokły znajduje się w granicach wyznaczonego w projekcie decyzji terenu inwestycji. Budowa, funkcjonowanie i korzystanie z takiej zabudowy wymaga dostosowania terenu i odpowiedniego zmniejszenia jego uwilgotnienia. Na zmianę stosunków wodnych wpływ mają m.in. zmiany czynników i procesów odpowiedzialnych za przemieszczanie się wód gruntowych bądź ich zaleganie. W niniejszej sprawie nie zachodzą odstępstwa, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 6 in fine uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz § 4 ust. 1 pkt 6 in fine uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Wnioskowana zabudowa nie jest bowiem planowana do realizacji z uwagi na ochronę przyrody. Budowa prywatnego budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego i niezbędnej infrastruktury technicznej nie służy takim celom. Nie służy również zrównoważonemu wykorzystaniu użytków rolnych, ani leśnych. Zrównoważone wykorzystanie użytków rolnych znajdujących się w granicach terenu inwestycji oznacza przede wszystkim, że nadal będą one wykorzystywane zgodnie ze swoim przeznaczeniem jako łąki, pastwiska, etc. Ponadto będzie to wykorzystanie zrównoważone, czyli m.in. wykorzystanie z zachowaniem równowagi przyrodniczej. Nie można zatem przyjąć, że trwałe zajęcie użytków rolnych pod zabudowę (nawet zagrodową) stanowi ich zrównoważone wykorzystanie. Zgodnie z art. 3 pkt 1 ww. ustawy cele ochrony przyrody realizowane są m. in. przez uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w działalności gospodarczej. Organ wskazał, iż "racjonalna gospodarka rolna" w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody to gospodarka uwzględniająca wymagania ochrony przyrody. Będzie to gospodarka prowadzona w sposób zrównoważony, ekstensywny, gdzie struktura i funkcjonowanie gospodarstwa dostosowane są do rodzaju ekosystemu, w którym to gospodarstwo jest położone. Organ podkreślił, iż rozpatrując czy konkretne przedsięwzięcie realizowane jest w ramach racjonalnej gospodarki rolnej należy mieć na uwadze nie tylko sam charakter tego przedsięwzięcia, ale również jego lokalizację (warunki środowiskowe w terenie) i cele ochrony formy ochrony przyrody, na terenie której gospodarka rolna jest prowadzona. Zgodnie z uchwałą w sprawie obszarów chronionego krajobrazu czynna ochrona nieleśnych ekosystemów lądowych obszaru chronionego krajobrazu "Pojezierze [...]" zakłada m.in. zachowanie śródpolnych torfowisk, zabagnień i podmokłości (załącznik nr 1 do uchwały). Celami ochrony [...] Parku Krajobrazowego są natomiast m.in. ochrona wartości przyrodniczych, w tym zasobów wodnych i obszarów o dużej naturalnej różnorodności faunistycznej i florystycznej charakterystycznych dla poszczególnych środowiska naturalnych i półnaturalnych parku, oraz ochrona walorów krajobrazowych, w tym punktów i szlaków widokowych. Organ wskazał, iż w orzecznictwie ugruntował się pogląd, że przez obiekty służące racjonalnej gospodarce rolnej, jak również racjonalnej gospodarce leśnej lub rybackiej należy rozumieć obiekty przeznaczone wyłącznie do prowadzenia tego rodzaju gospodarki. Budynki mieszkalne nie stanowią natomiast obiektów służących prowadzeniu racjonalnej gospodarki rolnej. GDOŚ w odniesieniu do stwierdzenia organu I instancji, że na terenie działki znajdują się miejsca umożliwiające lokalizację zabudowy bez zmiany stosunków wodnych, wyjaśnił, iż organ uzgadniający ocenia jedynie projekt decyzji i nie może wyjść przy tym poza ustawowo określony zakres uzgodnienia, a oceny dokonuje z punktu widzenia przepisów prawa powszechnie obowiązującego, regulującego daną kwestię. Sama okoliczność, że na terenie działki znajdują się miejsca umożliwiające lokalizację zabudowy bez zmiany stosunków wodnych, ewentualnie bez konieczności likwidowania zadrzewień śródpolnych czy nadwodnych, nie może stanowić gwarancji przestrzegania badanych przepisów, w przypadku, gdy projekt decyzji o warunkach zabudowy nie zawiera stosownych ustaleń obligujących do realizacji planowanej inwestycji w sposób zapewniający jej zgodność z przepisami w zakresie ochrony przyrody. Nie można było zatem uzgodnić, nadesłanego przez Burmistrza [...], projektu decyzji o warunkach zabudowy z uwagi na zapisy dopuszczające realizację inwestycji w miejscach gdzie naruszała będzie ona przepisy uchwały w sprawie obszarów chronionego krajobrazu oraz uchwały w sprawie [...] Parku Krajobrazowego. Organ odwoławczy stwierdził, iż w niniejszej sprawie należało rozstrzygnąć, czy planowane przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony tych obszarów Natura 2000. W odniesieniu do obszaru Natura 2000 [...] oraz obszaru Natura 2000 Jeziora [...] zastosowanie ma art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, zgodnie z którym zabronione jest podejmowanie działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności: 1) pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 lub 2) wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub 3) pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. Należy przy tym zaznaczyć, że stosownie do art. 33 ust 3 ww. ustawy, planowane przedsięwzięcie, które może znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, wymaga przeprowadzenia odpowiedniej oceny oddziaływania na zasadach określonych w ustawie OOŚ. Przy czym za znaczące negatywne oddziaływanie na obszar Natura 2000 zgodnie z jego definicją zawartą w art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy OOŚ, rozumie się oddziaływanie na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności działania mogące: pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000, lub pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. Wspomniana działka nr [...] stanowi teren niezainwestowany, otwarty, ekstensywnie użytkowany jako łąka. W jej granicach znajdują się dwa rowy melioracyjne, a teren jest częściowo podmokły. Sąsiadując z podobnymi jej terenami stanowi część zwartego kompleksu łąk, pastwisk i gruntów rolnych, obecnie użytkowanych ekstensywnie lub odłogowanych, rozciągających się od miejscowości [...] w gminie [...] (od strony północno - zachodniej) do zachodniego brzegu jeziora [...] i miejscowości [...] w gminie [...] (od strony południowo - wschodniej) oraz pomiędzy kompleksami leśnymi Nadleśnictwa [...] (od strony zachodniej) i Nadleśnictwa [...] (od strony wschodniej). Podkreślić przy tym należy, że od zabudowań [...] oddziela go pas zadrzewień szerokości od 50 do 100 m, czyniąc ten teren enklawą wolną od wpływów urbanistycznego zainwestowania i nadmiernego niepokojenia przez człowieka. Cały ten obszar jest częściowo podmokły, szczególnie w okresie wiosennym, poprzecinany licznymi rowami melioracyjnymi uchodzącymi do cieku o nazwie "[...]" płynącego w starym korycie rzeki [...]. Przybliżona powierzchnia tak opisanego kompleksu łąk, obliczona przy pomocy narzędzi dostępnych na portalu www.geoserwis.gdos.gov.pl, wynosi ponad 1,5 km2 (150 ha). Granicząca z terenem inwestycji asfaltowa ścieżka rowerowa nie zaprzepaszcza efektu enklawy stosunkowo dobrze oddzielonej od wpływów urbanistycznych i antropogenicznych. Mimo, że większość analizowanych gatunków ptaków jest antropofobna to sporadyczna obecność człowieka nie wyklucza wykorzystania tego terenu przez kluczowe w niniejszej sprawie gatunki ptaków. Obszar Natura 2000 [...] jest jedną z największych w kraju ostoi ptaków, obejmującą swym zasięgiem najcenniejsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym fragmenty Pojezierza [...]. Obszar ten, ukształtowany geologicznie przez lądolód skandynawski, charakteryzuje znaczne zróżnicowanie krajobrazowe. Występują tu liczne formy polodowcowe, jak wały moreny czołowej, ozy, jary oraz liczne doliny rzek i jeziora, głównie o charakterze jezior rynnowych i wytopiskowych. Można tu także spotkać także liczne wąwozy, parowy, bezodpływowe zbiorniki wodne, bagna i torfowiska. Na terenie chronionym występuje ponad 50 jezior różnej wielkości (ok. 6 % pow. terenu). Ważną rolę, łączącą poszczególne fragmenty obszaru, odgrywają rzeki [...]. Lasy ostoi (ok. 45 % pow. terenu) rozczłonkowane są licznymi terenami rolnymi: polami uprawnymi oraz łąkami i pastwiskami. Znaczna część terenu jest użytkowana rolniczo (ok. 43 %). Przedmiotami ochrony jest tu 39 gatunków ptaków. Dla obszaru Natura 2000 [...] zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. (Dz. Urz. Woj. [...] z 2014 r., poz. [...], z późn. zm.) ustanowiono plan zadań ochronnych, dalej: "PZO". Zgodnie z dokumentacją zebraną na potrzeby PZO w okolicy planowanej do zainwestowania działki stwierdzone zostało występowanie derkacza i żurawia. Ponadto teren działki nr [...] objęty został strefą określoną jako "stanowisko ptaków podlegających ochronie strefowej" wskazaną dla orlika krzykliwego oraz bielika. Zgodnie z ustaleniami organu I instancji teren planowany do zainwestowania wraz z jego najbliższym otoczeniem stanowi również "miejsce żerowania bociana białego, którego gniazdo znajduje się w miejscowości [...], w odległości około 0,8 km od działki i orlika krzykliwego, którego strefa ochronna gniazda znajduje się około 1,5 km od działki nr [...]". Ponadto organ I instancji wskazał na występowanie od kilku do kilkudziesięciu tokujących osobników derkacza na całym tym terenie, w tym również w miejscu planowanej do realizacji inwestycji. Planowana zabudowa poprzez fizyczne zajęcie terenu powodować będzie bezpowrotne uszczuplenie zasobu siedlisk danego gatunku w obszarze Natura 2000 [...]. Potencjalne oddziaływanie planowanej inwestycji na derkacza (oraz pozostałe przedmioty ochrony danego obszaru Natura 2000) nie ogranicza się tylko i wyłącznie do bezpośredniego zniszczenia potencjalnego siedliska, ale obejmuje także oddziaływanie pośrednie polegające na wprowadzeniu stałej obecności człowieka, tj. zwiększenie antropopresji na ww. tereny. Również wśród zagrożeń dla tego gatunku wskazanych w PZO są m.in. tereny zurbanizowane, tereny zamieszkane (kod E01). Niewłaściwie zaplanowana zabudowa rozproszona wszelkiego typu (produkcja, osadnictwo, rekreacja) będzie skutkować niekontrolowanymi zmianami w krajobrazie i utratą siedlisk. Innymi zdiagnozowanymi w PZO zagrożeniami dla derkacza w obszarze Natura 2000 [...] są pozostałe czynniki skutkujące utratą lęgowisk. Część z niech (zagrożenia o kodach K02.01, A04.03, A03.03) powiązana jest z zaniechaniem/ brakiem koszenia, zarzuceniem pasterstwa i brakiem wypasu prowadzącym do zmiany składu gatunkowego - sukcesji roślinności wysokiej (krzewy i drzewa). Utrata siedlisk i pogorszenie ich jakości poprzez wprowadzenie zabudowy na teren opisanej wcześniej enklawy wilgotnych łąk może utrudnić osiągnięcie celów i stoi w sprzeczności z wyżej wymienionymi działaniami. Żuraw, którego występowanie również zostało stwierdzone w bezpośrednim sąsiedztwie planowanej do zainwestowania działki jest gatunkiem, którego przedmiotem ochrony w obszarze Natura 2000 [...], jest populacja rozrodcza (149-150 par) i przelotna 310-313). Podobnie jak w odniesieniu do derkacza aktualny stan walorów przyrodniczych na terenie i w okolicy przedmiotowej działki (uwilgotnienie, powierzchnia, brak urbanistycznego zainwestowania) świadczy o utrzymywaniu się warunków sprzyjających wykorzystywaniu tego terenu przez żurawie. Celem zadań ochronnych wytyczonych w PZO jest utrzymanie populacji tego gatunku w obszarze Natura 2000 przynajmniej na poziomie 419 par lęgowych i utrzymanie stanu siedlisk gatunku w stanie właściwym. Tereny zurbanizowane, tereny zamieszkane są zagrożeniem także dla żurawia. Tu również zabudowa rozproszona wszelkiego typu (produkcja, osadnictwo, rekreacja) niewłaściwie zaplanowana będzie skutkować niekontrolowanymi zmianami w krajobrazie i utratą siedlisk. Ponadto zagrożeniem jest ogólnie osuszanie terenu (kod J02.01) takie jak np. prace melioracyjne, osuszanie terenów podmokłych, zasypywanie zbiorników wodnych, co skutkujące utratą siedlisk. W odniesieniu do bociana białego należy wskazać, że jest to gatunek gniazdujący w obrębie zabudowań lub w ich sąsiedztwie (również w odległości około 0,8 km od działki w miejscowości [...]). Żerowiskami bocianów są tereny położone poza osadami ludzkimi. Są to przede wszystkim tereny podmokłe, wilgotne łąki, pastwiska, płytkie zbiorniki wodne, obrzeża stawów i rzek oraz pola orne. W PZO na terenie obszaru Natura 2000 [...] zagrożeniami dla tego gatunku jest zabudowa rozproszona wszelkiego typu, która w przypadku niewłaściwego zaplanowania, będzie skutkować niekontrolowanymi zmianami w krajobrazie i utratą siedlisk, oraz zmiana ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk na intensywnie użytkowane uprawy, która również skutkuje utratą siedlisk. Zgodnie z SDF w obszarze Natura 2000 [...] liczebność populacji bociana białego wynosi 149-150 par. Działaniami, które mają zapewnić osiągnięcie takiego stanu, podobnie jak w przypadku wcześniej omówionych gatunków, są m.in.: obligatoryjne zachowanie siedlisk lęgowych i żerowiskowych przedmiotów ochrony zlokalizowanych na trwałych użytkach zielonych (zabezpieczenia przed zaoraniem, zalesianiem) i ekstensywne użytkowanie kośne, kośno-pastwiskowe lub pastwiskowe utrzymujące siedlisko gatunków, oraz fakultatywne użytkowanie zgodnie z wymogami odpowiedniego wariantu pakietu rolnośrodowiskowego (lub jego odpowiednika w nowym programie wsparcia finansowego) ukierunkowanego na ochronę odpowiedniego siedliska i wykaszanie użytków zielonych po 15 lipca. Kolejnymi gatunkami ptaków, których występowanie w okolicy planowanej do zainwestowania działki stwierdzono w PZO, są gatunki szponiaste objęte ochroną strefową (orlik krzykliwy i bielik). Dla gatunków tych, zgodnie z potrzebami ich ochrony, wyznaczone zostały w PZO odpowiednie strefy wokół gniazd nazwane "stanowiskami ptaków podlegających ochronie strefowej". Orlik krzykliwy jest w Polsce bardzo nielicznym ptakiem lęgowym, gatunkiem terytorialnym i wykazującym silne przywiązanie do miejsca lęgowego. Zgodnie z danymi zebranymi na potrzeby PZO cały kompleks łąk, którego częścią jest planowany do zainwestowania teren, objęty został strefą o wskazanej wyżej nazwie "stanowisko ptaków podlegających ochronie strefowej" a sama strefa ochronna gniazda znajduje się około 1,5 km na południowy wschód od działki nr [...]. Swoje gniazda orlik zakłada na drzewach, zwykle na obrzeżu lasu, w pobliżu mokradeł, wilgotnych łąk, pastwisk oraz upraw z niską roślinnością - terenów otwartych będących jego łowiskami. Podstawowym zagrożeniem dla populacji tego gatunku w Polsce jest utrata siedlisk (tj: żerowisk, czatowni, miejsc odpoczynku, gniazdowania itd.), która następuje w wyniku zmiany dotychczasowego wykorzystania gruntów rolnych. Podobnie jak derkacz, orlik krzykliwy to gatunek, który nigdy nie wykorzystuje do gnieżdżenia czy żerowania działek zabudowanych. Gatunki te wymagają dużych terytoriów, na których mogą zbierać pokarm. Zagrożeniem dla orlika krzykliwego są m.in. tereny zurbanizowane i tereny zamieszkane w postaci zabudowy rozproszonej wszelkiego typu. Natomiast działaniami mającymi doprowadzić do osiągnięcia założonych celów są m.in.: zachowanie siedlisk lęgowych i żerowiskowych przedmiotów ochrony zlokalizowanych na trwałych użytkach zielonych (zabezpieczenia przed zaoraniem, zalesianiem), ekstensywne użytkowanie kośne, kośno- pastwiskowe lub pastwiskowe utrzymujące siedlisko gatunków, użytkowanie zgodnie z wymogami odpowiedniego wariantu pakietu rolnośrodowiskowego (lub jego odpowiednika w nowym programie wsparcia finansowego) ukierunkowanego na ochronę odpowiedniego siedliska, wykaszanie użytków zielonych po 1 sierpnia, kontynuacja dotychczasowej ochrony strefowej i wprowadzenie stref dla nowo odkrytych gniazd a także utrzymywanie stref ochronnych przez okres co najmniej 5 lat po opuszczeniu miejsca lęgu przez osobniki tego gatunku. Bielik jest gatunkiem bardzo nielicznym, ściśle związanym ze środowiskiem wodnym. Preferuje okolice jezior i stawów rybnych, gdzie buduje gniazda i koczuje poza sezonem lęgowym, oraz doliny rzeczne. Zgodnie z danymi zebranymi na potrzeby PZO, również w odniesieniu do bielika, cały kompleks łąk, którego częścią jest planowany do zainwestowania teren, objęty został strefą o wskazanej wyżej nazwie "stanowisko ptaków podlegających ochronie strefowej" a sama strefa ochronna gniazda znajduje się około 3 km na północny zachód od działki nr [...]. Głównym pokarmem bielika są ryby i ptaki wodne, ale żywi się on również padliną. Przedmiotem ochrony jest populacja rozrodcza bielika (14-19 par) i populacja zimująca (33 osobniki). Celem działań ochronnych wskazanym w PZO jest m.in. utrzymanie populacji w obszarze Natura 2000 przynajmniej na poziomie 14 par lęgowych i zachowanie w obszarze Natura 2000 wszystkich potencjalnych siedlisk tego gatunku. Zagrożeniem dla tego gatunku jest m.in. płoszenie i niepokojenie jego osobników. Planowana inwestycja nie wydaje się wpisywać w podane wyżej zagrożenia. Teren planowany do zainwestowania oddzielony jest od tej strefy ochronnej gniazda mozaiką łąk i lasów. Ponadto teren inwestycji oddalony jest od linii brzegowej jezior. Organ odwoławczy stwierdził, iż z materiałów zebranych do PZO wynika, że dla ww. obszaru Natura 2000 wspólnymi zagrożeniami dla derkacza, żurawia, orlika krzykliwego i bociana białego są m.in. zaniechanie koszenia lub wypasu prowadzące do sukcesji roślinności wysokiej (krzewy i drzewa), skutkujące utratą siedlisk, oraz tereny zurbanizowane i tereny zamieszkane, zabudowa rozproszona wszelkiego typu (produkcja, osadnictwo, rekreacja), która poprzez niewłaściwie zaplanowana skutkować będzie niekontrolowanymi zmianami w krajobrazie i również utratą siedlisk. W przypadku bielika, zagrożeniem jest natomiast inna ingerencja i zakłócenia powodowane przez działalność człowieka. Podstawowym celem zadań ochronnych dla wskazanych gatunków jest zachowanie w obszarze Natura 2000 wszystkich istniejących i potencjalnych siedlisk omawianych gatunków w stanie właściwym poprzez działania ochronne polegające w szczególności na zachowaniu siedlisk lęgowych i żerowiskowych przedmiotów ochrony zlokalizowanych na trwałych użytkach zielonych (zabezpieczenia przed zaoraniem, zalesianiem), ekstensywne użytkowanie kośne, kośno-pastwiskowe lub pastwiskowe utrzymujące siedlisko gatunków. Przy czym z analizy warunków środowiskowych panujących na terenie planowanym do zainwestowania i w jego okolicy wynika, że jest on dogodnym siedliskiem dla wymienionych wyżej gatunków ptaków. GDOŚ za właściwe uznał stwierdzenie organu I instancji, że zabudowa i przekształcenie charakteru działki nr [...] obręb [...] przyczyni się do zmniejszenia obszaru lęgowego i żerowiskowego dla wskazanych gatunków (w szczególności derkacza, żurawia, orlika krzykliwego i bociana białego), jak również ograniczy ich obszar wykorzystywany do odpoczynku. Ich utrata może utrudnić osiągnięcie celów określonych w PZO i uniemożliwić realizację niektórych z działań ochronnych w wyznaczonych w PZO dla obszaru Natura 2000 [...]. Ponadto dopuszczenie zabudowy na działce nr [...] obręb [...], może stanowić precedens skutkujący dalszą, postępującą zabudową terenów jeszcze niezabudowanych - cennych przyrodniczo siedlisk wskazanych gatunków ptaków. Organ stwierdził, iż w związku z podanymi wyżej informacjami dotyczącymi biologii derkacza, żurawia, bociana białego i orlika krzykliwego, będących przedmiotami ochrony analizowanego obszaru Natura 2000, opisu stanu środowiska na planowanym do zainwestowania terenie i jego okolicy oraz danych inwentaryzacyjnych dotyczących wskazanego gatunku na analizowanym terenie, w przypadku realizacji planowanej inwestycji istnieje uzasadnione ryzyko wystąpienia znacząco negatywnego oddziaływania na dany przedmiot ochrony obszaru Natura 2000, a tym samym naruszenia przepisu art. 33 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Organ wskazał, iż zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości (wyroki: z dnia 14 czerwca 2007 r., sygn.: C-127/02, pkt 56 i 59 oraz z dnia 13 grudnia 2007 r., sygn.: C-239/04, pkt 20) "zezwolenie na realizację planu lub przedsięwzięcia może zostać udzielone jedynie pod warunkiem, że właściwe władze krajowe uzyskają pewność, iż plan lub przedsięwzięcie nie będą miały negatywnych skutków dla terenu, którego dotyczą. Ma to miejsce wówczas, gdy z naukowego punktu widzenia brak jest racjonalnych wątpliwości, że skutki takie nie wystąpią". Organ stwierdził, iż biorąc pod uwagę taki naukowy punkt widzenia przedstawiony we wcześniej wymienionych opracowaniach naukowych, w sytuacji istnienia dowodów, których dostarczają przeprowadzone wieloletnie badania odnoszące się m.in. do przedmiotowego terenu, nie można uzyskać takiej pewności. Przeciwnie, zebrany i opisany materiał dowodowy wskazuje na duże prawdopodobieństwo możliwości wystąpienia takiego znaczącego oddziaływania na wymienione przedmioty ochrony obszaru Natura 2000. Odmowa uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy oznacza w niniejszym przypadku, że zaistniały merytorycznie uzasadnione przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia znacząco negatywnego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na kilka z przedmiotów ochrony obszaru Natura 2000 i na obecnym etapie postępowania nie ma możliwości wykluczenia takiego ryzyka. GDOŚ wyjaśnił, iż zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy ooś, organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia (tu: Burmistrz [...]), innego niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jest obowiązany do rozważenia, przed wydaniem tej decyzji, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Przepis ten jasno określa kompetencje organu prowadzącego postępowanie główne (tu: Burmistrza, który również jest organem ochrony środowiska), w zakresie rozważenia o możliwości takiego oddziaływania na obszary Natura 2000, nie przewidując ścieżki prawnej zasięgania opinii innych organów w danej kwestii. W niniejszej sprawie właściwy organ w uzasadnieniu przedłożonego do uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy stwierdził, iż w jego ocenie wypełniając zobowiązanie rozważenia, o którym mowa w art. 96 ust 1 ustawy ooś, tj. rozważenia czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, wyraził swój pogląd, że planowane przedsięwzięcie "nie będzie potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 [...]". Powyższe, wobec faktu, iż z merytorycznie uzasadnionych powodów należy sądzić, że takie oddziaływanie może mieć miejsce, uniemożliwia przeprowadzenie oceny oddziaływania wnioskowanej inwestycji na wskazany obszar Natura 2000. W konsekwencji wykluczona jest możliwość stwierdzenia przez RDOŚ w [...] obowiązku przeprowadzenia oceny, z której wynikałoby, czy planowane przedsięwzięcie będzie znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, czy też nie. Regionalny dyrektor ochrony środowiska wykonując swoje obowiązki z zakresu art. 53 u.p.z.p. jest związany przepisami prawa i nie może uzgodnić przedsięwzięcia, które naruszałby art. 33 lub inny przepis ustawy o ochronie przyrody. GDOŚ stwierdził, że istnieją racjonalne przesłanki do stwierdzenia, iż przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 [...] i nie można z całą pewnością wykluczyć, że realizacja tego przedsięwzięcia nie będzie oddziaływała na obszar Natura 2000. Takie stwierdzenie uzasadniałoby nałożenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000. Jednakże w przedmiotowej sprawie Burmistrz [...], wypełniając dyspozycję art. 96 ustawy OOŚ, arbitralnie stwierdził, że przedsięwzięcie "nie będzie potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 [...]", czym zamknął możliwość przeprowadzenia w oceny i naruszył art. 33 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody.