Wyrok WSA w Poznaniu z dnia 28 października 2021 r., sygn. IV SA/Po 754/21

Pomoc społeczna

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tomasz Grossmann (spr.) Sędziowie WSA Józef Maleszewski WSA Maria Grzymisławska-Cybulska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 października 2021 r. sprawy ze skargi E. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] czerwca 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę w całości.

Uzasadnienie

W dniu [...] kwietnia 2020 r. do Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. ("MGOPS") wpłynął wniosek E. N. (zwanej też dalej "Wnioskodawczynią" lub "Skarżącą") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nad szwagierką, A. N., legitymującą się orzeczeniem Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia [nr [...] w J.] z [...] listopada 1992 r. Nr [...], w którym zaliczono A. N. do I grupy inwalidów na trwałe. W toku postępowania, w oparciu o zgromadzoną dokumentację, ustalono, że zgodnie z postanowieniem Sądu Okręgowego w K. I Wydział Cywilny z [...] października 2020 r., sygn. akt [...], A. N. uznano za osobę całkowicie ubezwłasnowolnioną oraz że zgodnie z zaświadczeniem wydanym przez Sąd Rejonowy w J. Wydział [...] z [...] grudnia 2020 r., sygn. akt [...] Wnioskodawczynię ustanowiono opiekunem prawnym ww. całkowicie ubezwłasnowolnionej. Ustalono, że rodzice całkowicie ubezwłasnowolnionej nie żyją, natomiast wnioskująca jest żoną brata A. N., H. N..

Decyzją z [...] maja 2021 r. nr [...] Burmistrz J. (zwany też dalej "Burmistrzem" lub "organem I instancji") odmówił Wnioskodawczyni przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku ze sprawowaniem opieki nad podopieczną A. N.. W uzasadnieniu wskazał, że nie kwestionuje faktu sprawowania opieki nad A. N. przez Wnioskodawczynię. Potwierdzają to ustalenia poczynione w toku wywiadu środowiskowego przeprowadzonego [...] kwietnia 2021 r., z których wynika, że: Wnioskodawczyni opiekuje się A. N.; nie podejmuje zatrudnienia; są inne osoby, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, a mianowicie brat, H. N., który, jak ustalono, nie zrezygnuje z zatrudnienia, ponieważ ma bardzo dobrze płatną pracę. W ocenie organu I instancji niemożność sprawowania osobistej opieki przez brata A. N., przez wzgląd na dobrze płatną pracę, nie zwalnia z obowiązku alimentacyjnego, którego celem jest dostarczenie środków niezbędnych do egzystencji osoby uprawnionej. Jeżeli obowiązek alimentacyjny nie przybierze postaci świadczenia pomocy w formie osobistych starań, może polegać np. na opłaceniu osoby trzeciej, która tę opiekę zapewni. Obowiązek alimentacyjny nie jest związany jedynie z osobistą opieką i może być realizowany w innych formach. Faktyczne sprawowanie przez Wnioskodawczynię opieki nad A. N. nie uzasadnia, zdaniem organu I instancji, przesunięcia obowiązku sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną z osób zobowiązanych w pierwszej kolejności, tj. brata, na osobę, która takiego zobowiązania nie posiada. Droga do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego została jasno określona w przepisach ustawy o świadczeniach rodzinnych i sam fakt sprawowania opieki nad osoba niepełnosprawną nie może być wyłączną przesłanką do uznania, że przyznanie wnioskowanego świadczenia jest uzasadnione. Wnioskodawczyni nie jest osobą spokrewnioną z A. N. i nie ma wobec niej obowiązku alimentacyjnego. W art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 111, z późn.zm.; dalej w skrócie "u.ś.r.") wymieniono wprost osoby, które mogą otrzymać świadczenie pielęgnacyjne, i wśród nich nie ma opiekuna prawnego.