Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 14 lipca 2022 r., sygn. II SA/Bk 290/22

Zawarcie umowy o dożywocie między jedną z osób wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych, a osobą wymagającą opieki, nie ma wpływu na ocenę spełnienia przez inną z tych osób, przesłanek uprawniających do świadczenia pielegancyjnego.

Teza urzędowa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Małgorzata Roleder (spr.), Sędziowie sędzia WSA Elżbieta Lemańska, asesor sądowy WSA Barbara Romanczuk, Protokolant sekretarz sądowy Natalia Paulina Kielak, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 12 lipca 2022 r. sprawy ze skargi A.C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] marca 2022 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Wójta Gminy M. z dnia [...] lutego 2022 roku numer [...]; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. na rzecz skarżącej A.C. kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia [...] lutego 2022 r. A. C. zwróciła się do Wójta Gminy M. (dalej: "Wójt") o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad matką Z. M., legitymującą się orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. z dnia [...] grudnia 2017 r., zaliczającym ją na stałe do znacznego stopnia niepełnosprawności, który datuje się od [...] grudnia 2017 r. W orzeczeniu wskazano, że nie da się ustalić od kiedy istnieje niepełnosprawność, a także, że Z. M. wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Do wniosku wnioskodawczyni załączyła również akt zgonu jej ojca - C. M., a także dwa oświadczenia, z których wynika, że nie jest ona uprawniona do emerytury lub renty oraz, że nie podejmuje zatrudnienia z powodu sprawowania opieki nad matką. W jednym z oświadczeń wnioskodawczyni wskazała, że posiada rodzeństwo: brata J. M., który prowadzi duże gospodarstwo rolne we wsi Sulki i ze względu na ilość pracy w tym gospodarstwie nie zajmuje się matką; siostrę K. K., mieszkającą w G. i prowadzącą działalność gospodarczą; siostrę M. P. mieszkającą w M. i prowadzącą wraz z mężem gospodarstwo rolne. Wnioskodawczyni wskazała, że jej rodzeństwo nie jest w stanie zajmować się matką na co dzień, podczas gdy ona spędza z nią każdy dzień od około pięciu lat, poświęcając swój czas na opiekę.

Decyzją z dnia [...] lutego 2022 r. nr [...] Wójt odmówił przyznania wnioskodawczyni prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w celu sprawowania opieki nad Z. M., wskazując, że w sprawie nie została spełniona przesłanka z art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2020 poz. 111, ze zm.; dalej: "u.ś.r."), wymagająca aby niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18-tego roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25-tego roku życia; podczas gdy ustalony obecnie stopień niepełnosprawności Z. M. stwierdzono od [...] grudnia 2017 r. Wójt dostrzegł, że wyrokiem z dnia [...] października 2014 r. (sygn. akt K 38/13; Dz.U. 2014, poz. 1443) Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność art. 17 ust. 1b u.ś.r. z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim przepis ten różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie, ze względu na moment powstania niepełnosprawności, to jednak wskazał, że nie doszło do wyeliminowania art. 17 ust. 1b u.ś.r. z porządku prawnego, co oznacza, że regulacja ta nie została wyłączona ze stosowania. Jednocześnie organ stwierdził, że fakt sprawowania przez wnioskodawczynię opieki nad matką został wielokrotnie potwierdzony w okresie od [...] grudnia 2017 r. do [...] października 2020 r., kiedy to otrzymywała ona specjalny zasiłek opiekuńczy.