Formy współdziałania miasta na prawach powiatu

Miasta na prawach powiatu mają konstytucyjnie zagwarantowane prawo zrzeszania się. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, miasta na prawach powiatu mogą tworzyć związki i zawierać porozumienia komunalne. Jednak, czy funkcjonowanie związków i porozumień zawieranych przez miasta na prawach powiatu jest poddane regulacjom prawnym wynikającym z ustawy o samorządzie gminnym, czy powiatowym. Wydaje się, że wobec braku odesłania w art. 92 ust. 3 ustawy o samorządzie powiatowym do ustawy o samorządzie gminnym w zakresie dotyczącym związków i porozumień gmin omawiane kwestie należy poddać regulacjom wynikającym z ustawy o samorządzie powiatowym. Za takim stanowiskiem wydaje się przemawiać art. 74 ustawy o samorządzie powiatowym, który wprost odnosi się do powiatów grodzkich. Podobnie przyjmuje W. Kisiel, zwracając uwagę, że związek taki ma oparcie w ustawie o samorządzie powiatowym, a nie w ustawie o samorządzie gminnym.

Miasta na prawach powiatu, wykonując zadania zarówno gminnych, jak i powiatowych jednostek samorządu terytorialnego, mogą tworzyć związki zarówno z powiatami, miastami na prawach powiatu, jak i z gminami. Wprawdzie ustawa milczy w kwestii dotyczącej możliwości zawierania związków przez miasta na prawach powiatu z powiatami oraz z miastami na prawach powiatu, wydaje się to jednak możliwe. Skoro bowiem jednostki te mogą współdziałać zarówno z gminami w celu wspólnego wykonywania zadań publicznych (art. 74 ustawy o samorządzie powiatowym), jak i z powiatami (co wydaje się także tłumaczyć wolę ustawodawcy w zakresie powierzenia funkcjonowania związków, w których uczestniczą miasta na prawach powiatu ustawie o samorządzie powiatowym, a nie gminnym), to tym bardziej mogą współdziałać ze sobą. Niemniej kwestia dotycząca podmiotów, z którymi miasta na prawach powiatu mogą tworzyć związki, powinna wynikać wprost z przepisów ustawy, zwłaszcza że literalne brzmienie art. 74 ustawy o samorządzie powiatowym wskazuje na dopuszczalność utworzenia związku tylko z gminą. Analogiczne stanowisko zajmuje K. Podgórski, wskazując, że udział miast na prawach powiatu w związkach powiatów należy uznać za zgodny z ustawą o samorządzie powiatowym. Potwierdza to art. 92 ust. 2 ustalający, że miasta na prawach powiatu wykonują zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie (tj. o samorządzie powiatowym). Dlatego wolno wnioskować, że zasady ustawy odnoszące się do wykonywania zadań publicznych w drodze tworzenia związków powiatów obejmują także miasta na prawach powiatu.