Zagadnienia szczególne

Rozdział ten jest poświęcony wybranym zagadnieniom w zakresie postępowania w sprawach o wykroczenia (w tym postępowaniu mandatowemu i nakazowemu, postępowaniu wyjaśniającemu i karom porządkowym), które w praktyce sprawiają strażnikom i strażom najwięcej problemów i wątpliwości natury prawnej, a które nie zostały poruszone we wcześniejszej części.

Mandaty karne w praktyce

Postępowanie mandatowe jest szczególnym postępowaniem określonym w przepisach k.p.w. W postępowaniu tym nie występuje orzekanie i ma ono charakter postępowania dobrowolnego i skrajnie uproszczonego.

W postępowaniu mandatowym można nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego:

1) wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który ją nałożył (tzw. mandat gotówkowy - nie będzie przedmiotem tego omówienia),

2) kredytowanego, wydawanego ukaranemu za potwierdzeniem odbioru,

3) zaocznego.

Mandatem karnym kredytowanym może być nałożona grzywna jedynie wobec osoby innej niż osoba czasowo przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemającej stałego miejsca zamieszkania albo pobytu. Mandat powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w terminie 7 dni od daty jego przyjęcia oraz o skutkach nieuiszczenia grzywny w terminie. Staje się on prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.

Mandatem karnym zaocznym można nałożyć grzywnę w razie stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia, gdy nie zachodzi wątpliwość co do osoby tego sprawcy. Mandat taki pozostawia się wówczas w takim miejscu, aby sprawca mógł go niezwłocznie odebrać.

Mandat karny zaoczny powinien wskazywać, gdzie w terminie 7 dni od daty jego wystawienia ukarany może uiścić grzywnę, oraz informować o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie. Staje się on prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym miejscu i terminie.