Sieć Natura 2000 - podstawowe zagadnienia

W ostatnim czasie za sprawą sporu wokół budowy obwodnicy Augustowa przez dolinę Rospudy wielokrotnie w doniesieniach medialnych pojawiało się pojęcie obszarów objętych siecią Natura 2000. Planowany przebieg drogi przecina bowiem przygotowane przez Polskę i przekazane do Komisji Europejskiej obszary objęte siecią Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Augustowska” i specjalny obszar ochrony siedlisk „Ostoja Augustowska”. Co więcej, na obszarach tych występują tzw. gatunki priorytetowe, co powoduje, że prowadzenie na tych obszarach działań podlega dalszym obostrzeniom niż na „zwykłych” obszarach Natura 2000¹.

Sieć Natura 2000

Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest specjalnym systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego. System ten jest wdrażany na terytorium całej wspólnoty od roku 1992. Objął on również wcześniejsze chronologicznie obszary specjalnej ochrony ptaków². Ma on na celu zachowanie różnorodności biologicznej charakterystycznej dla 9 regionów biogeograficznych kontynentu europejskiego (tj. alpejskiego, atlantyckiego, borealnego, kontynentalnego, panońskiego, makaronezyjskiego, śródziemnomorskiego, stepowego i czarnomorskiego). W Polsce występują 2 regiony: kontynentalny (96 proc. powierzchni kraju) i alpejski (4 proc. powierzchni kraju). Dla każdego kraju określa się listę referencyjną siedlisk przyrodniczych i gatunków, dla których należy utworzyć obszary Natura 2000 w podziale na regiony biogeograficzne³.

Podstawą utworzenia Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 są dwie dyrektywy:

Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. dyrektywa siedliskowa lub habitatowa)⁴,

Dyrektywa Rady 79/409/EEC z 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków (tzw. dyrektywa ptasia). Obydwie dyrektywy stanowią podstawy do wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony.