Finanse publiczne. Komentarz do ustawy - art. 53

Wskazany przepis ma bardzo ważne znaczenie dla praktyki działania jednostek sektora finansów publicznych. Pozwala on bowiem ustalić osobę odpowiedzialną za ewentualne nieprawidłowości przy prowadzeniu gospodarki finansowej takiej jednostki. Pomimo wielu analiz i publikacji na ten temat kwestia ustalenia osób odpowiedzialnych za finanse jednostki cały czas budzi wiele wątpliwości i pytań. Przede wszystkim przepis nie rozstrzyga o wszystkich aspektach odpowiedzialności za prowadzenie polityki finansowej jednostki sektora finansów publicznych. W ustawach szczególnych można znaleźć inne przepisy określające przesłanki takiej odpowiedzialności. Ustawa o finansach publicznych wskazuje jedynie na zasadę ogólną - odpowiedzialność za całość gospodarki finansowej tej jednostki i to z pewnymi wyjątkami, o których mowa w przepisie.

1

[Odpowiedzialność kierownika] Pojęcie kierownika jednostki jest bardzo szerokie. Kierownik to nie tylko osoba, która zajmuje tytularnie nazwane stanowisko kierownika, np. kierownika działu podatków czy finansowego. W rozumieniu komentowanego przepisu kierownik jednostki to osoba stojąca najwyżej w hierarchii osób sprawujących funkcje kierownicze w jednostce, czyli będąca nie tylko głównym menedżerem jednostki, ale także głównym decydentem, przełożonym wszystkich pracowników jednostki. W aspekcie finansów publicznych osoba taka to także osoba w pierwszym rzędzie odpowiedzialna za finanse jednostki. Od strony praktycznej problemem pozostaje brak legalnej definicji pojęcia kierownika jednostki. Z pozoru jedynie formalny brak, w praktyce powoduje wiele problemów i pytań natury prawnej, co często sprowadza się do pytania zadawanego przez osoby reprezentujące jednostkę samorządu terytorialnego w zakresie różnych czynności rodzących skutki finansowe: kto będzie odpowiadał za konkretne działania i czynności takie skutki rodzące.

Analizując zagadnienie w aspekcie finansów publicznych i stosowanymi w związku z tym regulacjami prawnymi, trzeba odwołać się do definicji kierownika jednostki zawartej w ustawie o rachunkowości. W przepisie art. 3 ust. 1 pkt 6 u.o.r. w tzw. słowniczku do tej ustawy zawarto definicję kierownika jednostki. Zgodnie z tą definicją, kierownik jednostki to członek zarządu lub innego organu zarządzającego. W sytuacji gdy organ jest wieloosobowy, są nimi członkowie tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. Funkcja pełnomocnika jest regulowana odrębnymi przepisami i oznacza osobę reprezentującą ewentualnego kierującego jednostką.