Prewspółczynnik w jednostkach budżetowych

Wstęp

Prawo rozliczenia podatku naliczonego zdaje się być tak oczywistym uprawnieniem czynnych podatników VAT, że czasami zapominają oni, że owszem, przysługuje im ono, ale wyłącznie w takim zakresie, w jakim zakupione świadczenia są związane z czynnościami opodatkowanymi VAT i jednocześnie niezwolnionymi od tego podatku. To oznacza, że ci podatnicy, którzy - co prawda - figurują na liście czynnych (obecnie można to łatwo sprawdzić za pomocą tak zwanej "białej listy"), ale ich działalność nie ogranicza się tylko do tej podlegającej VAT, muszą dokonać podziału zakupionych świadczeń na te, które służą ich aktywności skutkującej opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług, oraz te, które nie stanowią działalności gospodarczej według przepisów ustawy z 11 marca2004 r. o podatku od towarów i usług. Dokonanie takiego rozdziału jest pierwszym krokiem na drodze do wyznaczania VAT naliczonego. Kolejnym jest ustalenie, w jakim zakresie taki podatek występuje w przypadku, gdy nabyte świadczenia mają charakter wspólny, czyli dotyczą zarówno działalności gospodarczej (według ustawy o podatku od towarów i usług), jak i pozostałej. Jest to szczególnie istotne dla podmiotów sfery budżetowej, w tym jednostek samorządu terytorialnego, instytucji kultury i innych, z myślą o których została przygotowana ta publikacja.

Do końca 2015 r. prawodawca nie stosował uniwersalnych regulacji, które normowałyby to zagadnienie, czyli nie precyzował "że" i "jak" należy wyznaczać kwotę podatku naliczonego w przypadkach, w których podmiot prowadzi tego rodzaju działalność mieszaną. Szczątkowe regulacje w tym zakresie dotyczyły wyłącznie nieruchomości. Fakt, że prawodawca normował tylko takie zagadnienie, prowokowało dyskusję na temat tego, czy w takiej sytuacji w odniesieniu do pozostałych przypadków konieczne jest jakiekolwiek limitowanie kwoty VAT przy zakupach wspólnych, czyli służącym różnym obszarom funkcjonowania podatnika. To niestety rodziło konflikty, było przyczyną sporów pomiędzy podatnikami a przedstawicielami fiskusa.