Jakie problemy może powodować stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (split payment)

Z początkiem lipca 2018 r. weszły w życie przepisy art. 108a-108d ustawy o VAT określające mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment). Stosowanie mechanizmu podzielonej płatności (dalej MPP) z pewnością - przynajmniej w początkowym okresie stosowania nowych przepisów - będzie stwarzać problemy. Niniejszy artykuł stanowi próbę wskazania tych problemów, jak również propozycję ich rozwiązania.

Odmowa przyjmowania płatności z wykorzystaniem split payment

W ocenie autora największym problemem będzie niechęć części sprzedawców do korzystania przez nabywców z MPP. W związku z tym zapewne niektórzy z nich będą próbowali postanowieniami umów lub regulaminów zabraniać nabywcom korzystania z tego mechanizmu.

Mając to na uwadze, należy podkreślić, że uprawnienie do korzystania z MPP ma charakter normy bezwzględnie obowiązującej. Powoduje to, że ewentualne postanowienia umów lub regulaminów wyłączające uprawnienie do korzystania z MPP nie wywołają skutków prawnych jako postanowienia sprzeciwiające się ustawie o VAT. Z określonej w art. 353¹ Kodeksu cywilnego zasady swobody umów wynika bowiem, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z tego samego powodu bezskuteczne będą także zapisy umowne przewidujące kary umowne za dokonywanie płatności z wykorzystaniem MPP. Skuteczne mogą być natomiast stosowane przez sprzedawców zachęty do niekorzystania z mechanizmu podzielonej płatności (np. oferowanie rabatów czy skont).