Komentarz do ustawy o pomocy społecznej - Art. 23a

[Dane osobowe]

Wykonywanie zadań z zakresu pomocy społecznej wiąże się ze zbieraniem i przetwarzaniem szerokiego zakresu danych osobowych, w tym danych szczególnie chronionych. Katalog zadań wynikający z ustawy o pomocy społecznej, a tym samym - rodzaj przetwarzanych danych osobowych, dotyczy udzielania pomocy m.in. w zakresie ubóstwa, bezdomności, niepełnosprawności, bezrobocia, przemocy w rodzinie, alkoholizmu i narkomanii. Sfera spraw należących do dziedziny pomocy socjalnej stanowi zatem wyjątkowo delikatny obszar.¹

Podstawę prawną przetwarzania danych osobowych osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej stanowi m.in. art. 23a u.p.s.

Omawiany przepis - obowiązujący od stosunkowo niedawna, to jest od 1 stycznia 2016 r.² - usprawnia sposób pozyskiwania danych niezbędnych do ustalenia uprawnień do świadczeń z pomocy społecznej oraz ich weryfikacji. Przyczynia się do skrócenia prowadzonych postępowań w sprawach przyznania świadczeń z pomocy społecznej, służy również ochronie danych osobowych beneficjentów programów społecznych.

Zdaniem ustawodawcy - przyczynia się też do zmniejszenia liczby przypadków wyłudzeń świadczeń z pomocy społecznej, kiedy to składają fałszywe oświadczenia lub próbują uzyskać świadczenia z pomocy społecznej w kilku miejscach w tym samym czasie.³

Omawiane regulacje umożliwiają korzystanie z danych gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego przez organy publiczne realizujące m.in. ustawę o pomocy społecznej z uwagi na potrzebę m.in. weryfikacji danych beneficjentów ubiegających się i pobierających świadczenia. Organy pomocy społecznej mogą przetwarzać informacje również z obszaru świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego oraz systemu EKSMOoN (Elektronicznego Krajowego Systemu Monitoringu Orzekania o Niepełnosprawności) w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia pomocy społecznej oraz członków ich rodzin w zakresie niezbędnym do realizacji zadań własnych. Przepisy art. 23a u.p.s. przyczyniają się też do zmniejszenie biurokracji i barier administracyjnych w stosunku do obywateli, zwalniając ich z konieczności pozyskiwania od różnych organów szeregu zaświadczeń i informacji, a następnie przedstawiania ich organowi właściwemu. Umożliwiają właściwe funkcjonowanie Portalu Informacyjno-Usługowego Emp@tia. Portal ten umożliwia m.in. wymianę informacji między obywatelami a pracownikami samorządów, w tym składanie wniosków o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego.