Podzielona płatność

Od 1 lipca 2018 r. do polskiego systemu VAT zostanie wprowadzone nowe rozwiązanie, które ma na celu poprawę ściągalności podatku. Jest to mechanizm tzw. podzielonej płatności (można spotkać się również z angielską nazwą: split payment). W tekście autor przybliża sposób jego działania i wskazuje, z jakimi konkretnie obowiązkami będzie się wiązało wprowadzenie go w jednostkach budżetowych.

Zagadnienia ogólne

Istota podzielonej płatności polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę jest dokonywana w taki sposób, że zapłata odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na rachunek bankowy dostawcy (ewentualnie rozliczana w inny sposób), natomiast reszta zapłaty (odpowiadająca kwocie VAT) jest płacona na specjalne konto dostawcy - rachunek VAT. Dostawca ma bardzo ograniczone możliwości dysponowania środkami znajdującymi się na rachunku VAT, a środki te znajdują się pod swego rodzaju nadzorem fiskusa (pewne wyjątki w tym zakresie dotyczą niektórych jednostek budżetowych, o czym będzie mowa w dalszej części tekstu). W związku z tym, że dostawca nie otrzymuje całej kwoty brutto od nabywcy na swój rachunek bankowy, nie może tym samym przy przeprowadzaniu transakcji gospodarczych mających na celu wyłudzanie podatku od towarów i usług „zniknąć”, zatrzymując dla własnych korzyści VAT należny fiskusowi.

Mechanizm podzielonej płatności uważany jest za jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym. Umożliwia bowiem organom podatkowym monitorowanie i blokowanie środków na rachunkach VAT, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym VAT. Mechanizm ten z założenia ma utrudniać, a może nawet uniemożliwiać, powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji. Jednocześnie ma zapewnić lepszą transparentność rozliczeń VAT i utrudnić wyprowadzanie pieniędzy za granicę.

Podzielona płatność będzie znajdowała zastosowanie wyłącznie w odniesieniu do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników VAT czynnych. Nie będzie możliwości zastosowania podzielonej płatności w odniesieniu do zakupów dokonywanych od konsumentów czy też od podatników VAT zwolnionych.