Nieodpłatne porady prawne i porady obywatelskie będą bardziej powszechne

Od 2019 roku osoby uprawnione będą mogły skorzystać z szerszego zakresu poradnictwa, niż było to dotychczas. Większą rolę odegrają organizacje pozarządowe. Starostom przybędzie obowiązków.

Od wprowadzenia ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej formułowano wobec niej wiele zarzutów. Przykładowo w ocenie Najwyższej Izby Kontroli stworzony system nie był zbyt efektywny ze względu na wąski zakres osób, które z tego wsparcia mogły korzystać. Część zgłaszających się po nieodpłatną pomoc odchodziła z kwitkiem, gdyż nie spełniała ustawowych kryteriów do jej uzyskania.

Poprawę sytuacji ma przynieść ustawa z 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja). Jej przepisy wejdą w życie 1 stycznia 2019 r., choć niektóre zaczną obowiązywać wcześniej. Do 15 grudnia 2018 r. mają być wyłonione w konkursach organizacje pozarządowe, które w 2019 roku będą udzielać nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego. Nie trzeba będzie w 2019 roku prowadzić nieodpłatnych mediacji - jest to opcjonalne. W ustawie przewidziano wiele przepisów przejściowych, które określają zasady wyłaniania organizacji oraz realizowania zadań w 2019 roku.