Klasyfikacja kosztów w jednostkach gospodarczych

Koszty zostały zdefiniowane w ustawie o rachunkowości jako uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie:

- zmniejszenia wartości aktywów,

- zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw,

które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.

Jednostki w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej ponoszą koszty na trzy rodzaje działalności.

Tabela 1. Rodzaje działalności, na które ponoszone są koszty

Koszty związane ze sprzedażą produktów, usług, towarów, materiałów i pozostałych składników majątku ewidencjonuje się na kontach zespołu 7.

Koszty sprzedaży:

1) produktów - ewidencjonuje się na koncie "Koszt sprzedanych produktów",

2) usług - ewidencjonuje się na koncie "Koszt sprzedanych usług",

3) towarów - ewidencjonuje się na koncie "Wartość sprzedanych towarów w cenach zakupu (nabycia)",

4) materiałów i opakowań - ewidencjonuje się na koncie "Wartość sprzedanych materiałów i opakowań",

5) pozostałych składników majątku - ewidencjonuje się na kontach "Koszty finansowe" lub "Pozostałe koszty operacyjne".

Ujęcie kosztów w rachunku zysków i strat

W rachunku zysków i strat koszty i przychody wykazuje się oddzielnie za dwa okresy sprawozdawcze. tj. za okres bieżący i poprzedni rok obrotowy.

Wzory rachunku zysków i strat dla jednostek innych niż banki i zakłady ubezpieczeń są przedstawione w załącznikach nr 1 oraz 4-6 do ustawy o rachunkowości.

W zależności od wyboru dokonanego przez kierownika jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe według załącznika nr 1 rachunek zysków i strat może być sporządzony w wariancie:

• porównawczym,
• kalkulacyjnym.

Dokonując wyboru metody ewidencji kosztów, jednostka powinna uwzględnić typ prowadzonej działalności, ze zwróceniem szczególnej uwagi na swoje potrzeby analityczne i obowiązki sprawozdawcze.

Schemat 1. Sposoby prowadzenia ewidencji kosztów

Wybierając ewidencję uproszczoną, jednostka powinna ją odpowiednio rozbudować, aby można było uzyskać z niej niezbędne dane i informacje na potrzeby zewnętrznej sprawozdawczości finansowej oraz podejmowania trafnych decyzji i sprawnego kierowania jednostką.

W obu wariantach wykazuje się w ten sam sposób:

• koszty pozostałej działalności operacyjnej,
• koszty działalności finansowej.

Natomiast w inny sposób pokazuje się koszty związane z działalnością operacyjną - podstawową jednostki.

W wariancie:

• porównawczym - wykazuje się koszty według rodzajów,
• kalkulacyjnym - wykazuje się koszty według funkcji.

Wybór sposobu ewidencji kosztów

Ustawa o rachunkowości ...