Instruktaż: Należności sporne i wątpliwe – inwentaryzacja i wycena bilansowa (cz. I)

W październiku rozpoczyna się proces inwentaryzacji należności metodą uzgodnienia sald. Natomiast po zakończeniu roku obrotowego ruszają prace związane z weryfikacją sald należności niepodlegających uzgodnieniu sald oraz wyceną należności dla celów bilansowych. Wycenę taką przeprowadza się z zachowaniem zasady ostrożności. Skutkuje to koniecznością dokonania odpisów aktualizujących należności. W wyniku obu tych procesów w księgach rachunkowych powinny być ujawnione i właściwie wycenione należności zaliczane do kategorii spornych i wątpliwych. Jak to zrobić prawidłowo?

Część I. Procedury postępowania z należnościami spornymi

Należności sporne to takie, których istnienie (np. powstanie, wygaśnięcie, w tym na skutek przedawnienia), zakres (np. wysokość) lub termin spełnienia (tzw. wymagalność) dłużnik lub wierzyciel kwestionuje. Ustalenie istnienia, faktycznej wysokości i/lub terminu wymagalności należności spornej wymaga przeprowadzenia postępowania przed odpowiednim organem (np. sądem cywilnym, sądem pracy, komisją arbitrażową). Należność uznaje się za sporną od chwili wszczęcia postępowania o jej prawidłowe ustalenie aż do jego zakończenia prawomocną decyzją odpowiedniego organu.

Spór co do istnienia, zakresu czy wymagalności należności może powstać w każdym czasie, w trakcie trwania roku obrotowego. Jednak wiele należności spornych jest identyfikowanych w księgach rachunkowych dopiero na etapie przeprowadzania inwentaryzacji okresowej należności metodami uzgodnienia i weryfikacji sald.