Centralizacja VAT w jednostkach samorządu terytorialnego i kontrole przeprowadzane przez NIK w tym zakresie

Podatek od towarów i usług stanowi istotną część finansów jednostek samorządu terytorialnego. Z dniem 1 stycznia 2017 r. jednostki samorządu terytorialnego (JST) zobowiązane zostały do centralizacji rozliczania podatku od towarów i usług wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi. Oznacza to, że w związku z centralizacją VAT, jednostka samorządu terytorialnego przejęła obowiązki podatnika podatku VAT za swoje jednostki organizacyjne.  

Centralizacja podatku VAT

Centralizacji rozliczeń podatku od towarów i usług podlegają jednostki samorządu terytorialnego, wraz ze swoimi jednostkami organizacyjnymi, tj.:

• gminy wraz z urzędami gmin oraz utworzonymi gminnymi jednostkami budżetowymi oraz gminnymi zakładami budżetowymi,
• powiaty wraz ze starostwami powiatowymi oraz utworzonymi powiatowymi jednostkami budżetowymi oraz powiatowymi zakładami budżetowymi,
• województwa wraz z urzędami marszałkowskimi oraz utworzonymi wojewódzkimi jednostkami budżetowymi oraz wojewódzkimi zakładami budżetowymi.

Centralizacja rozliczeń VAT to proces, który stanowił wyzwanie dla JST. Wszystkie samorządy zobowiązane zostały do przekazywania do urzędów skarbowych jednej zbiorczej deklaracji VAT za wszystkie swoje jednostki budżetowe, dla których są organem prowadzącym.

W związku z obowiązkiem składania przez JST łącznej deklaracji VAT, jednostki budżetowe

musiały wprowadzić wiele zmian. Dotyczyło to przede wszystkim jednostek, które oprócz działalności edukacyjnej prowadziły jeszcze dodatkową działalność gospodarczą- ( np. szkoły (np.- wynajem pomieszczeń). Powyższe zZmiany te dotyczyły m.in.

• dostosowania zapisów w umowach zawieranych z kontrahentami ( stroną umowy nie jest już szkoła ale organ prowadzący -- patrz: (wzór nr 1),
• wystawiania faktur sprzedażowych - patrz: - (wzór nr 2). Po centralizacji podatku VAT, faktury VAT wystawiane przez jednostki ( np. szkoły) powinny zawierać dane gminy ( powiatu) i jej NIP oraz dane szkoły.