Podatki i opłaty lokalne – problemy jednostek budżetowych

Problemy na gruncie podatków i opłat lokalnych mogą dotyczyć jednostek budżetowych zarówno jako podatników tego podatku, jak i jako organów podatkowych. W niniejszym tekście przeanalizujemy problemy, z którymi jednostki spotykają się najczęściej - działalność komercyjną jednostek oświatowych, wynajem nieruchomości gminnych administrowanych przez zakład budżetowy, dzierżawę sieci i przyłączy wodociągowych przez spółkę komunalną, a także pobór opłaty miejscowej w kontekście złej jakości powietrza w gminie.

Podatek od nieruchomości a działalność komercyjna placówek oświatowych

Publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy są zwolnione od podatku od nieruchomości w zakresie nieruchomości zajętych na działalność oświatową. Co za tym idzie, w przypadku gdy nieruchomość wykorzystywana przez jednostkę oświatową jest choćby w części przeznaczona na innego rodzaju działalność, np. jest wynajmowana podmiotom zewnętrznym, nie może w tym zakresie korzystać ze zwolnienia i w odpowiedniej części podlega ona opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Kto jest podatnikiem

W praktyce duże wątpliwości budzi to, kto w takim przypadku jest z tego tytułu podatnikiem.

Podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1. właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych;
2. posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;
3. użytkownikami wieczystymi gruntów;
4. posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:
   1. wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,