Interpretacja indywidualna z dnia 20 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-2.4012.852.2022.1.MGO

Brak opodatkowania pobieranych przez Gminę opłat za udostępnianie przystanków na rzecz przewoźników.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

2 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 1 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT opłat należnych Gminie z tytułu udostępniania przystanków na rzecz przewoźników.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (Gmina) jest samodzielną jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium oraz do realizacji zbiorowych potrzeb wspólnoty należących do jej zakresu działania.

Gmina jest czynnym płatnikiem podatku VAT.

Funkcjonowanie Gminy opiera się na założeniach Ustawy o samorządzie gminnym. Jest to podmiot, który wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego, niezastrzeżone dla innych jednostek, zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. 2021 poz. 1372.) Do zadań Gminy należy zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty (ar. 7 ust. 1 cyt. ustawy). W szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych (art. 7 ust. 1 pkt 4 i pkt 15 ustawy o samorządzie gminnym). Gmina wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat należnych z tytułu udostępnienia przystanków przewoźnikom.

Gmina jest zarządcą przystanków autobusowych, które znajdują się na jej terenie.

Przystanki te udostępniane są prywatnym firmom przewozowym. Na podstawie art. 15 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2021 r., poz. 1371) o publicznym transporcie zbiorowym oraz uchwały Nr … Rady Gminy z dnia (...) września 2013 r. w sprawie ustalenia stawki opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych, których zarządcą jest Gmina. Gmina pobiera opłatę od przewoźników za możliwość zatrzymania się na przystankach komunikacyjnych w wysokości 0,05 zł za każde zatrzymanie się środka transportu na przystanku komunikacyjnym zgodnie z planowanym rozkładem jazdy. Dla wszystkich przewoźników pobierane opłaty są jednakowe ustalone z uwzględnieniem zasad niedyskryminujących żadnego z operatorów i przewoźników wykonujących publiczny transport zbiorowy.

Opłaty za korzystanie z przystanków pobierane od przewoźników przez Gminę są wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

Szczegółowe warunki oraz sposób naliczania opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych regulują umowy cywilnoprawne zawierane przez Gminę z poszczególnymi operatorami i przewoźnikami. Każdego miesiąca na rzecz Przewoźników wystawiana jest faktura VAT z 23% podatkiem VAT, w związku z tym Gmina co miesiąc od opłat za korzystanie z przystanków komunikacyjnych odprowadza podatek VAT w wysokości 23%.

Biorąc pod uwagę liczne indywidualne interpretacje dyrektorów izb skarbowych i orzeczenia sądów administracyjnych, Gmina ma wątpliwości co do słuszności opodatkowania ww. opłat podatkiem VAT.

Pytanie

Czy opłaty należne Gminie z tytułu udostępniania przystanków na rzecz Przewoźników podlegają w obecnym stanie prawnym opodatkowaniu podatkiem VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Opłata za korzystanie z przystanków, których Gmina jest zarządcą, pobierana od przewoźników jako opłata o charakterze publicznoprawnym nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Gmina w tym zakresie nie powinna działać jako podatnik podatku VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane.

Opłaty uzyskiwane przez Gminę z tytułu udostępniania Przystanków na rzecz Przewoźników, zgodnie z przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, stanowią dochód Gminy z przeznaczeniem na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, a w szczególności na utrzymanie przystanków komunikacyjnych. Gmina nie ma w tym zakresie swobody wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie z przystanków.

Mając na uwadze powyższe, opłaty pobierane od Przewoźników za korzystanie z przystanków mają charakter należności publicznoprawnych, których wysokość i zasady pobierania są ustalane w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym (stawki ustalane są jednostronnie przez uchwałę organu stanowiącego Gminy), a dochód uzyskany z poboru takich opłat w całości służy celom publicznym. Z tytułu pobierania opłat o charakterze daniny publicznoprawnej za korzystanie z przystanków Gmina wykonuje czynności administracyjne, działając w interesie publicznym, a w konsekwencji Gmina występuje w tym przypadku jako organ władzy publicznej w rozumieniu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

Natomiast jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy:

Z analizy przywołanego art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Przy czym, do uznania czynności za usługę, konieczne jest istnienie odbiorcy usługi. Tak więc usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Usługa jest czynnością opodatkowaną, co do zasady, w sytuacji, kiedy jest odpłatna. Związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności, musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie. Odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego).

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W świetle postanowień art. 15 ust. 1 ustawy:

Stosownie do treści art. 15 ust. 2 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT,

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina jest czynnym płatnikiem podatku VAT. Funkcjonowanie Gminy opiera się na założeniach ustawy o samorządzie gminnym. Gmina jest zarządcą przystanków autobusowych, które znajdują się na jej terenie. Przystanki te udostępniane są prywatnym firmom przewozowym.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą podlegania opodatkowaniu podatkiem VAT opłaty należnej Gminie z tytułu udostępniania przystanków na rzecz przewoźników.

Rozstrzygnięcie powyższego problemu wymaga ustalenia, czy Państwo w związku z wykonywaniem ww. czynności, tj. odpłatnego udostępniania przystanków przewoźnikom, działają jako organ władzy publicznej, a w konsekwencji czy w tej sytuacji znajdzie zastosowanie przepis art. 15 ust. 6 ustawy.

Należy wskazać, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40):

Natomiast na mocy art. 6 ust. 1 cyt. ustawy:

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ww. ustawy:

Jak stanowi art. 9 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym:

W rozpatrywanej sprawie należy przywołać również przepisy ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o transporcie publicznym (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1343 ze zm.).

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Na mocy art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

W myśl art. 15 ust. 1 pkt 3 i pkt 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że:

Przepisy ww. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wprowadzają pojęcie operatora publicznego transportu zbiorowego, przez którego w myśl art. 4 ust. 1 pkt 8 tej ustawy:

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Stosownie do art. 16 ust. 4 cyt. ustawy:

Zgodnie z art. 16 ust. 5 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

W myśl art. 16 ust. 7 ww. ustawy:

Biorąc pod uwagę powyższe należy wskazać, że w przypadku gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi – w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów, określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty.

Dodatkowo należy zauważyć, że jednostka samorządu terytorialnego nie ma swobody wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Środki uzyskane w ww. sposób mogą być wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie drogowym.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa należy stwierdzić, że czynności prawne polegające na udostępnianiu przystanków na rzecz przewoźników należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną i infrastrukturą jej towarzyszącą, który wyposażony w kompetencje do orzekania w tych sprawach, realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg. Z treści wniosku bowiem wynika, że stawki opłaty za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych, których zarządcą jest Gmina są ustalane na podstawie art. 15 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym oraz uchwały Nr … Rady Gminy z dnia (...) września 2013 r. Gmina pobiera opłatę od przewoźników za możliwość zatrzymania się na przystankach komunikacyjnych w wysokości 0,05 zł za każde zatrzymanie się środka transportu na przystanku komunikacyjnym zgodnie z planowanym rozkładem jazdy. Dla wszystkich przewoźników pobierane opłaty są jednakowe ustalone z uwzględnieniem zasad niedyskryminujących żadnego z operatorów i przewoźników wykonujących publiczny transport zbiorowy. Opłaty za korzystanie z przystanków pobierane od przewoźników przez Gminę są wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

Zatem należy stwierdzić, że Państwo – jako jednostka samorządu terytorialnego – spełniają obie przesłanki wskazane w art. 15 ust. 6 ustawy. Tym samym pobieranie przez Gminę opłat (daniny publicznej) za korzystanie przez przewoźników z przystanków komunikacyjnych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd nad lokalnym transportem zbiorowym przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów. Organ taki, co istotne, pobiera należność o charakterze daniny publicznej, zaś dochód uzyskany z jej poboru służy celom publicznym. Tak więc, w świetle art. 15 ust. 6 ustawy, Gmina nie jest w tym przypadku podatnikiem podatku od towarów i usług i w konsekwencji świadczona za opłatą czynność udostępniania przewoźnikom przystanków nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, obowiązujacego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.