Należyta staranność nabywcy towaru nie oznacza obowiązku weryfikowania kontrahenta – wyrok NSA

Podatnik VAT, co do zasady, nie ma obowiązku weryfikowania swojego kontrahenta (wyrok NSA z 26 stycznia 2023 r., sygn. akt I FSK 1936/18).

Stan faktyczny i stanowisko organu podatkowego

Po przeprowadzeniu kontroli w C spółce z o.o. organ podatkowy zakwestionował odliczenie przez nią podatku naliczonego z faktur VAT wystawionych przez firmę B (osobę fizyczną) na łączną kwotę netto 421 709 zł (VAT 94 368 zł). W ocenie organu faktury te nie dokumentowały rzeczywistych zdarzeń gospodarczych – dostaw kawy oraz oleju kujawskiego. Organ ustalił bowiem, że firma B wykazała nabycie tego towaru fakturami od firmy A, która w żaden sposób nie mogła dysponować towarem, ponieważ nie prowadziła żadnej realnej działalności gospodarczej, a jedynie ją pozorowała i wystawiała puste faktury. Firma B nie potrafiła wskazać żadnych realnych możliwości nabycia kawy i oleju sprzedanych następnie spółce C.

Organ zarzucił spółce, że nie dokonała weryfikacji nowego kontrahenta. Nikt ze spółki nie udał się do miejsca prowadzenia działalności gospodarczej przez B. Spółka nie sprawdziła więc, czy B posiada odpowiednie zaplecze techniczne, infrastrukturę oraz czy w ogóle dysponuje towarem. Ograniczono się jedynie do sprawdzenia B w bazie CEIDG. Z bazy tej jednoznacznie wynikało, że B nie ma zgłoszonych innych miejsc prowadzenia działalności gospodarczej jak tylko lokal mieszkalny. Nie miał więc możliwości przechowywania tak dużej ilości towaru widniejącego na fakturach w lokalu mieszkalnym. Ponadto, handlując kawą oraz olejem jadalnym, B nie zgłosił rodzaju wykonywanej działalności, to jest odpowiednich kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) wskazujących na sprzedaż hurtową kawy, jak również sprzedaż olejów jadalnych. Okoliczność ta powinna wzbudzić podejrzenia spółki zajmującej się od wielu lat działalnością gospodarczą w handlu artykułami spożywczymi co do rzetelności dostawcy towarów.