Interpretacja indywidualna z dnia 21 kwietnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL2-1.4011.166.2023.1.KF

Obowiązki płatnika w związku z odkupowaniem praw do odszkodowań komunikacyjnych.

Interpretacja indywidualna – stanowisko nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

24 lutego 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 lutego 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy obowiązków płatnika w związku z odkupowaniem praw do odszkodowań komunikacyjnych. Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Planują Państwo zacząć odkupowanie praw do odszkodowań komunikacyjnych od klientów fizycznych (cedentów). Prawa do odszkodowania będą nabywane (cedowane) przez cedenta (klienta) cesją wierzytelności na cesjonariusza (podmiot odkupujący). Zawsze kiedy cedent (klient fizyczny) podpisze z Państwem (cesjonariuszem) cesję wierzytelności podpisuje także umowę pomiędzy dwoma stronami, która reguluje między innymi warunki odkupu odszkodowania, kwotę za jaką nabywają Państwo szkodę, czas kiedy mają Państwo przelać pieniądze. W związku z powyższym nie ma podstaw do pobierania i odprowadzania przez Państwa PIT-4 (zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych).

Pytanie

Czy Państwa działania będą poprawne w zakresie niepobierania zaliczek na podatek dochodowy PIT-4 od osób fizycznych?

Państwa stanowisko w sprawie

W Państwa ocenie, nie ma podstaw do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych PIT-4.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Zgodnie z jego treścią:

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przy czym, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.

Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnymi źródłami przychodów są m.in. określone w art. 10 ust. 1 pkt 7:

Natomiast art. 18 ww. ustawy stanowi, że:

Zawarte w tym przepisie wyliczenie praw majątkowych ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Jednocześnie treść tego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zarówno przychody z wykonania (wykorzystania) tych praw jak również z ich zbycia.

W tym miejscu wskazać należy, że wierzytelność jest prawem podmiotowym, które w stosunku zobowiązaniowym przysługuje wierzycielowi. Przy podziale praw na majątkowe i niemajątkowe podstawę będzie stanowił interes, jaki one realizują. Prawa majątkowe związane są z interesem ekonomicznym danego podmiotu. Będą to więc także wierzytelności, wynikające ze stosunków zobowiązaniowych, w wysokości wartości świadczeń majątkowych.

Instytucja zmiany wierzyciela została określona w artykułach 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 ze zm.).

Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przeniesienie takie w prawie cywilnym jest określane jako przelew wierzytelności (cesja). Jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew wierzytelności powinien być dokonany też w formie pisemnej. W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności, wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem) a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne. Na gruncie przepisów podatkowych transakcja odpłatnego zbycia wierzytelności jest zdarzeniem wywołującym określone skutki podatkowe.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że kwoty pieniężne, które będą wypłacane przez Państwo z tytułu zawierania umów cesji wierzytelności z osobami fizycznymi, będą stanowiły u zbywcy tej wierzytelności (klienta) przychód z praw majątkowych.

Należy również wskazać, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje dwa „tryby” zapłaty/poboru podatku:

-tzw. samoobliczenie (samowymiar) i zapłatę podatku przez podatnika;

-obliczenie i pobór podatku przez płatnika.

Zasadą jest, że obowiązek prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania, obliczenia i zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych ciąży na podatnikach. Niemniej jednak, w odniesieniu do licznych sytuacji zasada ta została wyłączona przez ustawodawcę, poprzez nałożenie obowiązków płatnika na podmioty wypłacające podatnikowi (stawiające do dyspozycji podatnika) należności stanowiące jego dochody (przychody).

Zgodnie z przepisem art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.):

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza system poboru podatku przez płatnika w przypadkach wskazanych w art. 32, 33, 34, 35, 41 i 42e tej ustawy. Jak wynika z powołanych przepisów, ustawodawca ustanowił obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych poprzez:

-określenie rodzaju podmiotu dokonującego wypłaty (realizacji) świadczeń na rzecz podatników, przy czym rodzaj podmiotu jest określany poprzez wskazanie jego formy organizacyjnej, jego statusu bądź roli, jaką podmiot ten pełni w relacji z podatnikiem oraz

-określenie kategorii przychodów (dochodów) w odniesieniu do których na ww. podmiotach ciążą obowiązki płatnika podatku.

Jednym z przepisów normujących obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych jest art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu:

Adresatami powołanego przepisu są m.in. osoby prawne. Do tej kategorii podmiotów należą m.in. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przy czym obowiązki płatnika określone w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ciążą na osobach prawnych, które dokonują świadczeń spełniających łącznie następujące warunki:

-świadczenia są na rzecz osób określonych w art. 3 ust. 1 ustawy, a więc osób fizycznych które mają miejsce zamieszkania w Polsce w rozumieniu art. 3 ust. 1a ustawy;

-tytułem świadczeń jest działalność, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 (tj. działalność podatnika mieszcząca się w kategorii działalności wykonywanej osobiście określonej w tych przepisach) lub art. 18 (tj. prawa majątkowe podatnika).

W sytuacji przedstawionej we wniosku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej planują Państwo nabywać w drodze cesji, za odpłatnością, wierzytelności osób fizycznych (cedentów). Przedmiotem wierzytelności będą prawa tych osób do odszkodowań komunikacyjnych.

Jak wyjaśniono już wcześniej, odpłatne przeniesienie wierzytelności jest dla cedenta źródłem przychodów z praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Przedmiotowe wierzytelności stanowią bowiem zbywalne prawa majątkowe.

Zatem, w opisanym zdarzeniu przyszłym, na moment wypłaty na rzecz osób fizycznych należności z tytułu cesji wierzytelności będą Państwo dokonywać świadczeń z tytułu określonego w art. 18 ustawy (z odpłatnego zbycia prawa majątkowego). Wobec tego, będą na Państwu ciążyć obowiązki, o których mowa w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powinni Państwo pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanych świadczeń najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 (tj. stawkę podatku 12%).

Ponadto, na mocy art. 42 ust. 1 omawianej ustawy, będą Państwo mieć obowiązek przekazać kwoty pobranych zaliczek na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki – na rachunek urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według Państwa siedziby wykonuje swoje zadania.

Stosownie natomiast do art. 42 ust. 1a tej ustawy, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym będą Państwo mieć obowiązek przesłać do ww. urzędu skarbowego roczne deklaracje, według ustalonego wzoru (PIT-4R).

Na Państwu będą ciążyć również obowiązki o charakterze informacyjnym. Na mocy art. 42 ust. 2 pkt 1 w zw. z art. 42g ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako płatnik będą Państwo mieć obowiązek przesłać:

-podatnikom mającym miejsce zamieszkania w Polsce (w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym) oraz

-urzędom skarbowym, przy pomocy których naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania tych podatników wykonują swoje zadania (w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym)

imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-11).

Podsumowując, w przypadku zawierania z osobami fizycznymi umów cesji wierzytelności dotyczących praw do odszkodowań komunikacyjnych i dokonywania za nie zapłaty, będą Państwo zobowiązani, na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczki na podatek dochodowy z tego tytułu.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

· w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).